|
|
2 Keunenks 01
01Noa Achab zien dood kwam Moäb tegen Israël in opstand.
02Achazja muik n lèlke tumel tou t troaliewaark oet van bovenverdaipen van zien pelaais in Samaria. Dat was stief aankommen. Hai stuurde der boden op oet mit bosschop: "Goa aan Baäl-Zebub, god van Ekron, vroagen of ik dizze tumel overleven zel of nait."
03Mor n engel van de HEER zee tegen Elia oet Tisbe: "Goa boden van keunenk van Samaria in muit en zeg tegen heur: 'Zo, ie goan Baäl-Zebub, god van Ekron, road vroagen? Net of Israël zulm gain God het!
04Doarom - zegt de HEER - zel ie nait meer ofkommen van t bèr doar je op te laande kommen binnen. Ie zellen staarven.'" Elia dee wat hom zegd was.
05Dou bodes bie keunenk weeromkwammen, vruig dij: "Wat is dat nou? Bin ie der nou al weer?"
06Ze zeden: "Wie kwammen onderwegens n man tegen dij zee: 'Goa weerom noar keunenk dij joe stuurd het en zeg tegen hom: 'Dit zegt de HEER: Ie loaten Baäl-Zebub om road vroagen, net of Israël zulm gain God het. Doarom zel ie nait meer ofkommen van t bèr doar je op te laande kommen binnen. Ie zellen staarven.'"
07"Hou zag man der oet dij joe in muit kwam en dat tegen joe zee?" vruig keunenk.
08"Hai haar n hoaren mantel aan," zeden ze, "en n leren raim om." "Of ik t al nait docht haar!" zee keunenk. "Den was t Elia oet Tisbe."
09Hai stuurde n ofsier mit zien fiefteg man op hom òf. Dij klom omhoog noar Elia tou, dij op top van n baarg zat. "Godsman," zee ofsier, "keunenk zegt: 'Kom omdeel!'"
10 Mor Elia antwoordde ofsier: "As ik n godsman bin, loat ter den vuur tou hemel oetkommen en joe mit joen fiefteg verteren!" Op slag kwam der vuur tou hemel oet en verteerde ofsier en zien fiefteg man.
11 Vannijs stuurde keunenk n ofsier mit zien fiefteg man op Elia òf. Dij zee tegen hom: "Godsman, keunenk zegt: 'Kom votdoalek omdeel!'"
12 Vannijs zee Elia: "As ik n godsman bin, loat ter den vuur tou hemel oetkommen en joe mit joen fiefteg verteren!" Dou kwam der vuur van God noar beneden en verteerde ofsier en zien fiefteg man.
13 Veur daarde moal stuurde keunenk der n ofsier mit zien fiefteg man op òf. Dou dij boven kwam, ging e veur Elia op knijen liggen en smeekte hom: "Godsman, as t aaids kin, spoar mien levent en dat van dizze fiefteg manlu toch!
14 k Wait, dat ter vuur tou hemel oetkommen is en baaide aander ofsieren en heur manlu verteerd het. Mor spoar mien levent toch!"
15 Dou zee engel van de HEER tegen Elia: "Goa mit hom omdeel. Veur keunenk huifst nait benaauwd wezen." Hai kwam in t èn en ging mit hom noar beneden, noar keunenk tou.
16 Hai zee tegen hom: "Dit zegt de HEER: Ie hebben bodes stuurd om Baäl-Zebub, god van Ekron, te roadplegen, net of Israël zulm gain God het, dij je vroagen kinnen. Doarom zel ie nait meer ofkommen van t bèr doar je op te laande kommen binnen. Ie zellen staarven!"
17 En zo is e sturven, krekt as de HEER tegen Elia zegd haar. Dat was in t twijde joar dat keunenk Joram van Juda, Josafat zien zeun, regaaierde. Omreden Achazja haar gain zeun, wer e opvolgd deur zien bruier Joram.
18 Geschiedenis van Achazja en wat e wieder doan het, staait aalmoal optaikend in kronieken van keunenks van Israël.
|
2 Keunenks 02
01Tied was ter heer dat de HEER Elia in n störm opnemen zol. Elia en Elisa wollen net oet Gilgal votgoan,
02dou Elia tegen Elisa zee: "Blief doe toch hier! De HEER stuurt mie noar Betel tou." Elisa zee: "Zo woar as de HEER leeft en zo woar as ie leven, ik loat joe zekerwoar nait allenneg goan!" Dat zodounde gingen ze mit heur baaident op pad noar Betel.
03Profeten oet Betel kwammen Elisa tou stad oet in muit. "Heb ie wel begrepen," zeden ze, "dat de HEER vandoag joen meester van joe ofnemen zel?" "Joa, wis!" zee e. "Stil mor!"
04Elia zee tegen Elisa: "Blief doe toch hier! De HEER stuurt mie noar Jericho tou." Elisa antwoordde: "Zo woar as de HEER leeft en zo woar as ie leven, ik loat joe zekerwoar nait allenneg goan!" Dat zodounde gingen ze mit heur baaident op pad noar Jericho.
05Profeten oet Jericho kwammen Elisa in muit. "Heb ie wel begrepen," zeden ze, "dat de HEER vandoag joen meester van joe ofnemen zel?" "Joa, wis!" zee e. "Stil mor!"
06Elia zee tegen Elisa: "Blief doe toch hier! De HEER stuurt mie noar Jordaan tou." Elisa antwoordde: "Zo woar as de HEER leeft en zo woar as ie leven, ik loat joe zekerwoar nait allenneg goan!" Zo gingen ze mit heur baaident wieder.
07Bie Jordaan bleven ze stoan. Fiefteg profeten dij heur achternoakommen wazzen, bleven op n ofstandje stoan te kieken.
08Elia dee zien mantel òf, vòlde hom op en sluig der mit op t wotter. Dat stroomde weerskanten op, dat zai konden mit heur baaident mit dreuge vouten aan aanderkaant kommen.
09In tied dat ze overstoken, vruig Elia aan Elisa: "Wat wilst nog geern dat ik veur die dou veur ik van die ofnomen wor? Zeg t mor!" Elisa antwoordde: "Ik zol geern n dubbeld paart van joen gaist hebben willen."
10 "Vragst wat slim stoers!" zee Elia. "Mor astoe der getuge van bist hou of ik van die votnomen wor, den zelst dien zin kriegen. Aans nait."
11 Aal proatend laipen ze wieder. Dou werden ze in ainen van nkander schaaiden deur n woagen van vuur mit peerden van vuur. Zo wer Elia in n störm mitvoerd noar hemel.
12 Elisa zag t gebeuren en raip: "Voader, voader! Striedwoagen en peervolk van Israël!" Dou e Elia nait meer zain kon, scheurde hai zien klaaier middendeur.
13 Hai pakte Elia zien mantel op dij ofgleden was, laip weerom en bleef aan kaant van Jordaan stoan.
14 Hai sluig mit Elia zien mantel op t wotter en raip: "Woar hol ie toch tou, HEER, God van Elia?" Weer sluig e op t wotter en vannijs stroomde t weerskanten op, dat Elisa oversteken kon.
15 Profeten oet Jericho dij Elisa van overkaant òf in t oog huilen, zeden tegen nkander: "Elia zien gaist is op Elisa overgoan." Ze kwammen hom in muit en gingen veur hom op knijen.
16 "Wie hebben fiefteg flinke kerels bie ons," zeden ze, "loat dij noar joen meester op zuik goan. Ie waiten mor nooit of de gaist van HEER hom nait optild het en woaraarns op n baarg of in n leegte deelzet." "Nee," zee Elisa, "nait doun!"
17 Mor dou ze aandringen bleven, op t onbeschoamde òf, zee e op t lest: "Nou, tou den mor!" Fiefteg man staark werden der dou op oetstuurd en dij zöchten drij doag, mor aal wèl ze vonden, Elia nait.
18 Dou ze bie Elisa in Jericho weeromkwammen, zee e tegen heur: "Ik haar joe toch zegd: 'Nait doun!'"
19 Lu van Jericho zeden tegen Elisa: "Ie waiten, t is goud verkeren in dizze stad, mor t wotter is verkeerd en t laand brengt misgeboortes teweeg."
20 "Breng mie n schuddel," zee Elisa. "n Nije, en dou der wat zolt in." Dat deden ze.
21 Elisa ging der mit noar wotterwèl tou en streude doar zolt in. "Dit zegt de HEER," zee e, "ik zuver dit wotter. Der kommen gain staarfgevallen en misgeboortes meer van!"
22 En tot vandoag aan dag tou is t wotter doar zuver, krekt as Elisa zegd haar.
23 Van Jericho ging Elisa noar Betel tou. Dou hai omhoog laip noar stad tou, runde doar n haile koppel leujonges op hom òf. Ze scheerden hom de gek aan en raipen: "Zet hom op, koale! Zet hom op, koale!"
24 Elisa draaide zok om en dou e leujonges gewoar wer, vervlökte hai heur in noam van de HEER. En mit kwammen der twij beren tou t bos oet dij twijenvatteg van dij kinder verropten.
25 Van Betel trok Elisa noar Karmelbaarg tou en doarvandoan ging e noar Samaria weerom.
|
2 Keunenks 03
01Joram, Achab zien zeun, wer keunenk van Israël, dou Josafat achtien joar keunenk was van Juda. Hai regaaierde twaalf joar in Samaria.
02Hai dee wat min is in ogen van de HEER, mor nait zo slim as zien pa en moeke: haailege stain veur Baäl dij zien voader in t èn zet haar, dee hai vot.
03Mor wat aal t aander aangaait, hai ging deur mit praktieken doar Jerobeam, Nebat zien zeun, t volk van Israël tou aanzet haar. Dat gaf hai nait over.
04Doudestieds was Mesa keunenk van Moäb. Hai was schoapefokker en mos aan keunenk van Israël joarlieks de wol van honderddoezend lammer en honderddoezend schoaprammen levern.
05Mor nou Achab dood was, kwam keunenk van Moäb tegen keunenk van Israël in opstand.
06Doarom rukte keunenk Joram oet Samaria op, noadat e hail Israël onder woapens roupen haar.
07Hai stuurde dizze bosschop noar keunenk Josafat van Juda: "Keunenk van Moäb is tegen mie in opstand kommen. Goan ie mit om tegen Moäb te vechten?" "Ie kinnen op mie reken," was t beschaaid. "Wie binnen in ain joar mitnkander; mien leger, mien peerden, ie kinnen der mit doun wat ie willen."
08Joram vruig: "Wat ducht joe: woar zol we t beste langs kinnen?" "Dwaars deur woestijn van Edom," zee Josafat.
09Zo rukte keunenk van Israël op mit keunenk van Juda en dij van Edom. Mor omdat ze n omtrekkende meneuvel muiken, wazzen ze zeuven doag onderwegens en op t lest was ter gain wotter meer veur soldoaten en t vij dat ze bie zok haren.
10 "Och heden! Wat heb wie ainlieks ommaans!" raip keunenk van Israël. "Het de HEER dizze drij keunenks bie nkander brocht om ons in handen van Moäb te speulen?"
11 Mor Josafat vruig: "Holdt ter hier gain profeet van de HEER tou dij veur ons de HEER om road vroagen kin?" Ain van lu dij in dainst wazzen van keunenk van Israël zee: "Joa, Elisa is hier, Safat zien zeun, dij altied wotter over Elia zien handen goot."
12 "As ain ons zeggen kin wat de HEER mit ons veurhet," zee Josafat, "is dij t wel." Zo gingen keunenk van Israël, Josafat en keunenk van Edom noar Elisa tou.
13 Mor Elisa zee tegen keunenk van Israël: "Wat wil ie ainlieks van mie? Goa mor noar profeten van joen pa en moeke tou!" "Nee, dou we nait!" zee Joram, "want t is de HEER dij ons drijent hier bie nkander brocht het om ons in handen van Moäb te speulen."
14 "Zo woar as de HEER leeft," zee Elisa dou, "de HEER van hemelse machten in dij zien dainst ik bin, t is dat ik keunenk Josafat van Juda zo hoog heb, aans was ie mie t aankieken nait weerd.
15 Mor, tou mor! Loat mor ain kommen dij op lier speulen kin." Dou speulman op lier aan t speulen was, kwam haand van de HEER over Elisa deel.
16 "Dit zegt de HEER," zee e, "groaf overaal geuten in dit beekdaal.
17 Zo zegt de HEER: Ook al verneem ie gain zuchtje wind en gain drupke regen, toch zel dit daal vollopen mit wotter, zodat ie te drinken hebben en joen vij en joen pakdaaiern ook.
18 En dat is veur de HEER nog mor even biegoan: hai zel boetendes Moäbieten ook nog in joen macht geven.
19 Elke staarke börg en elke mooie stad zel ie verrinnewaaiern, ale vruchtbomen zel ie omkappen, elke wotterwèl dichtstoppen en elke goie akker mit vlinten onkloar moaken."
20 Aanderdoagsmörgens om ovvertied, kwam der van kaant van Edom vandoan inainen wotter opzetten, en veur dat je der op verdocht wazzen, ston t haile daal vol wotter.
21 Moäbieten haren ondertussen vernomen dat de drij keunenks onderwegens wazzen om mit heur te vechten. Elk dij mor even n woapen hantaaiern kon, wer oproupen en bie grèns opsteld.
22 Smörgens bietied, dou zun over t wotter schienen ging, zagen Moäbieten van vèrren, dat t wotter zo rood as bloud was.
23 "Dat is ja bloud!" raipen ze. "Keunenks hebben vanzulm sloagerij had en nou hebben ze nkander omhaalsbrocht. Moäbieten, der op òf! Der is wat te hoalen!"
24 Mor dou Moäbieten bie t legerkaamp van Isrelieten kwammen, werden ze overrompeld. Isrelieten zatten achter heur heer tot in heur aigen laand aan tou en versluigen heur.
25 Ze verrinnewaaierden steden, smeten goie akkers vol mit vlinten, stopten ale wotterwèllen dicht en kapten ale vruchtbomen om. Op t lest stonden allenneg muren van Kir-Chareset nog in t èn, mor soldoaten dij mit slinger stainen gooiden, sloten dij stad ook in en begunden dij te bekoegeln.
26 Dou keunenk van Moäb in de goaten kreeg dat hai verlaizen zol, perbaaierde hai nog mit zeuvenhonderd bedreven kriegers oet te breken noar keunenk van Edom, mor dat mishotjede.
27 Dou pakte hai zien oldste zeun dij hom as keunenk opvolgen zol, en ovverde hom as brandovver op stadsmuur. Dat brochde zoveul konsternoatsie bie Isrelieten teweeg, dat ze mit aanvaal oetschaaidden en weeromkeerden noar heur aigen laand.
|
2 Keunenks 04
01n Moal vruig n vraauw van ain van profeten Elisa om hulp: "Joen knecht, mien man, dij zo as ie waiten altied n groot ontzag haar veur de HEER, is oet tied kommen. Nou is schuldaaiser kommen en wil mien twij kinder as zien sloaven mitnemen."
02"Wat kin ik veur joe doun?" vruig Elisa. "Vertel mie ais, wat heb ie nog in hoes?" "Allenneg n kroekje eulie, meneer," zee ze, "aans niks."
03Dou hai weer: "Vroag bie aal joen noabers lege kannen en kroeken te lain, zoveul as ie der mor kriegen kinnen.
04As ie weer thoeskommen, dou deur den achter joe en joen kinder dicht en gait joen eulie in dij kannen en kroeken over. Aaldeur as ter ain vol is, mout ie dij aan zied zetten."
05Dou vraauw thoes was, dee ze deur achter zok dicht. Ondertussen dat heur kinder kannen en kroeken ain veur ain aanlangden, goot zai ze vol mit eulie.
06Dou ze aalmoal vol wazzen, zee ze tegen heur zeun: "Breng mie der nog ain!" "Der binnen gainent meer," zee e. En mit was t doan mit eulie.
07Wedevraauw ging weerom noar godsman tou en vertelde hom wat ter veurvalen was. "Verkoop dij eulie en moak joen schulden liek," zee e. "Van wat of ter overblift, kin ie en joen kinder leven."
08Op n dag kwam Elisa deur Sunem. Doar woonde n vernoame vraauw. Dij ston der bie hom op aan dat hai bie heur eten kwam. Van dou òf aan ging e ieder bòt as e doar langskwam, bie heur eten.
09Vraauw zee tegen heur man: "Dij godsman dij hier aalvot bie ons aankomt, is vervaast n haaileg man.
10 Wie mozzen op t platdak van ons hoes mor n koamerke veur hom moaken en doar n bèr, n toavel, n stoul en n laamp hènzetten. As e den bie ons aankomt, kin e doar mooi wezen."
11 Op zekere dag kwam e weer en nam zien intrek in t opkoamerke om doar wat oet te poesten.
12 Hai zee tegen zien knecht Gechazi: "Roup dij Sunamitische vraauw ais." Dou hai heur roupen haar, kwam ze bie hom.
13 "Zai het ja zoveul muite veur ons doan," zee Elisa tegen Gechazi. "Vroag heur ais wat wie veur heur doun kinnen. n Goud woordje bie keunenk of bie aanvoerder van t leger?" Mor vraauw heur beschaaid was: "Nee, hur, k woon middenmaank aigen volk."
14 Elisa vruig vannijs: "Kin k echt niks veur heur doun?" "Joa wis wel," zee Gechazi. "Zai het schane genog gain zeun en heur man is al op older."
15 "Roup heur mor," zee Elisa. Gechazi raip heur en vraauw kwam in deur stoan.
16 Elisa zee tegen heur: "Ankom joar om distied heb ie joen aigen jonkje op aarm." "Och nee, beste godsman," zee ze, "moak mie toch niks wies!"
17 Mor vraauw kwam in verwachten en n joar loater om aigenste tied, kreeg ze n zeun, krekt as Elisa zegd haar.
18 t Kind wer groder. Op n dag ging e bie zien pa kieken. Dij was bie zichters op t laand.
19 Inains raip e: "Au, mien kop! Mien kop!" Voader zee tegen n knecht: "Breng hom noar zien moeke tou."
20 Knecht tilde hom op en brochde hom noar zien moeke. Aan mirreg tou zat e bie heur op schoot - dou was t mit t jonkje doan.
21 Zai ging noar boven en legde hom op godsman zien bèr hèn. Ze dee deur achter zok op slöt en ging noar boeten tou.
22 Ze zee tegen heur man: "Stuur mie ain van knechten mit n ezel. Ik wil votdoalek noar godsman tou. Ik kom zo weerom!"
23 "Woarom mostoe doar zo neudeg hèn?" vruig man. "t Is toch gain Nijmoansdag en ook gain sabbat." "Loat mie nou mor geworden!" zee ze.
24 Zai dee zoadel op ezel en zee tegen knecht: "Drief ezel aalvot aan, tot ik zeg van ho!"
25 En zai op pad noar godsman op baarg Karmel. Dou godsman heur van vèrren aankommen zag, zee e tegen zien knecht Gechazi: "Kiek ais, doar hest dij vraauw oet Sunem.
26 Goa heur gaauw in muit en vroag: 'Is t goud mit joe en mit joen man en joen zeun?'" Vraauw zee van joa.
27 Mor dou ze bie godsman op baarg kwam, greep ze hom bie vouten beet. Gechazi kwam der over tou en wol heur votjoagen, mor godsman zee: "Loat heur mor geworden. Zugst nait houveul verdrait of ze het? Ik wos doar niks van. De HEER het t stilholden veur mie."
28 Dou zee vraauw: "Heb ik meneer sums om n zeun vroagd? Heb k joe vot nait zegd: 'Moak mie toch niks wies'?"
29 "Moak die kloar," zee Elisa tegen Gechazi. "Pak mien staf, en der op òf! Astoe ain tegenkomst, zeg hom gain goidag. En as ain goidag tegen die zegt, zeg den niks weerom. Leg mien staf op jong hèn."
30 Mor moeke van jong zee: "Zo woar as de HEER leeft en zo woar as ie leven, ié mouten mit!" Dou kwam Elisa in t èn en ging mit heur.
31 Gechazi was heur veuroet lopen en haar staf op jong hènlegd, mor dij haar gain oazem geven. Op weeromraais kwam e bie Elisa en zee: "t Jonkje is nait wakker worden!"
32 Dou Elisa zulm bie t hoes kwam, zag hai jong dood op zien aigen bèr liggen.
33 Hai ging in koamer en dee deur achter zok dicht. Dou beedde hai tou de HEER.
34 Doarnoa ging e boven op jong liggen mit mond op dij zien mond, ogen op dij zien ogen en handen op dij zien handen. Zo bleef hai over hom hènliggen, dat t liefke van t kind weer waarm wer.
35 Dou kwam e weer in t èn, laip deur t hoes hènneweer en ging nog ais laankoet op t kind liggen. Dou begunde t jonkje te proesten, wel zeuven moal, en dee ogen open.
36 "Roup zien moeke," zee Elisa tegen Gechazi. Dat dee e en zai kwam der aan. Hai zee: "Neem joen zeun mor mit!"
37 Zai kwam in koamer, vuil veur Elisa zien vouten deel en boog aan grond tou. Dou nam ze heur zeun mit en ging tou koamer oet.
38 Elisa ging weerom noar Gilgal tou. Doudestieds was ter hongersnood in dat laand. Dou hai n moal mit profetenploug bie nkander zat, zee e tegen zien knecht: "Zet grode pot over en moak n waarm moal veur heur."
39 Ain ging t laand in om gruinte te zuiken. Hai von n wilde kroepplant, n kolokwint, en nam der n schoetvol van mit. Dou e weeromkwam, snee e ze stokkend in pot. Ze wozzen ja nait wat of t was.
40 Dou schepten ze veur manlu op om te eten. Mor ze wazzen nog mor net aan gaang of ze raipen: "Godsman, dood zit in pot!" Ze konden der gain sloek op kriegen.
41 "Hoal mie wat meel," zee Elisa. Dat dee e in pot. "Schep elk nou mor vannijs op. Ie kinnen der nou weer van eten." En joa, hur, dou was ter niks verkeerds meer in pot.
42 n Moal kwam ain oet Baäl-Salisa bie Elisa op veziede. Hai nam veur godsman twinneg stoetjes mit, bakt van t meel van eerste gaarst en n puutje vris koorn. "Geef dat manlu mor te eten," zee Elisa.
43 Mor zien knecht zee: "Hou kin k dit honderd man veurzetten?" Mor Elisa zee nog n moal: "Geef dat manlu mor te eten. Want dit zegt de HEER: 'Ze zellen eten en ook nog overholden!'"
44 Dou zette hai heur t veur en ze atten en huilen over, krekt as de HEER zegd haar.
|
2 Keunenks 05
01Naäman, aanvoerder van t leger van Aram, was bie zien keunenk slim in reken en ston bie hom hoog in aanzain. De HEER haar hom ja veur Aram n dikke overwinnen bezörgd. Mor dizze man, n groot kriegsheld, haar n hoedzaikte.
02Dou Arameeërs ais op roof oet wazzen, haren zai oet Israël n jonk wichtje mitnomen; dij dainde nou bie Naäman zien vraauw.
03n Moal zee ze tegen heur vraauw: "Kon boas mor ais noar profeet in Samaria. Dij zol hom wel van zien zaikte ofhelpen."
04Naäman ging noar keunenk en vertelde hom: "Zo en zo het dat wichtje oet Israël zegd."
05"Goa der toch hèn, man," zee keunenk van Aram dou. "Ik zel die wel n braif veur keunenk van Israël mitdoun."
Naäman ging op pad en nam tien talent zulver, zèsdoezend sjekel gold en tien stel van mooiste klaaier mit.
06Hai leverde braif òf bie keunenk van Israël. Der ston dit in: "Mit dat ie dizze braif kriegen, stuur ik mien knecht Naäman noar joe tou. Wees zo goud hom van zien hoedzaikte òf te helpen."
07Mor naauw haar keunenk van Israël braif lezen, of hai scheurde zien klaaier. "Bin ik God sums," raip e, "dat ik t te zeggen heb over levent en dood? Hai stuurt mie dizze man om hom van zien hoedzaikte òf te helpen. Dou der mor denk om: hai het wat tegen mie in t zin!"
08Dou godsman Elisa vernam dat keunenk van Israël zien klaaier scheurd haar, stuurde hai ain noar keunenk om te vroagen: "Woarom heb ie joen klaaier scheurd? Stuur dij man toch noar mie tou. Den zel e gewoar worden dat ter nog n profeet in Israël is."
09Dat zodounde ree Naäman mit zien striedwoagen noar Elisa zien hoes tou en huil doar ho.
10 Elisa stuurde ain noar boeten mit bosschop: "Goa joe zeuven moal wasken in Jordaan. Den wordt joen hoed weer geef en zel ie weer zuver wezen."
11 En helleg dat Naäman wer! Hai ging vot en zee: "k Haar toch docht dat e zulm wel noar boeten tou kommen zol, veur mie stoan goan en noam van de HEER, zien God, aanroupen. En den mit haand over t zere stee hènneweer bewegen en zo zaikte vothoalen.
12 Binnen revieren van Damascus, Abana en Parpar, nait veul beter as aal wotter van Israël? Doar haar k mie toch wel in wasken kind en zuver worden?" Maalkopt keerde hai om en ging vot.
13 Mor zien knechten kwammen achter hom heer: "Mor overste," zeden ze, "as profeet joe wat haile stoers opdroagen haar, den haar ie dat toch ook doan? Woarom nou den nait, nou e allenneg mor tegen joe zegd het: 'Wask joe en ie zellen zuver worden.'"
14 Dou luit Naäman zok in Jordaan glieden en ging zeuven moal kopke onder, zo as godsman zegd haar. En verachtjont, hoed wer hom weer zond, joa, net zo geef as n kinderhoedje, en zuver was e weer!
15 Dou keerde hai mit zien haile gevolg weerom, en dat noar Elisa tou. Hai ging veur godsman stoan en zee: "Nou wait ik dat ter naargens in haile wereld, gain God is as in Israël. Wil doarom n geschenk van joen knecht aannemen."
16 Mor Elisa zee: "Zo woar as de HEER leeft in dij zien dainst ik stoa: ik neem niks aan!" En hou of Naäman ook aandrong, hai dee t nait.
17 "As ie den echt niks van mie aannemen willen," zee Naäman, "wees den zo goud en geef mie teminnent n last grond mit, net zoveul as n koppel moelezels droagen kin. Ik verzeker joe dat ik nooit gain ovvers meer brengen zel aan aander goden, allenneg mor aan de HEER.
18 Ain ding mout de HEER mie den mor vergeven: as mien keunenk noar tempel tou gaait om zok deel te boegen veur Rimmon, leunt e altied op mien aarm. Ik mout den wel mitboegen in tempel van Rimmon. De HEER zel mie toch wel vergeven willen dat ik mie den deelboeg in tempel van Rimmon?"
19 "Goa mor gerust!" zee Elisa.
Naäman was nog mor amper aan vertrokken
20 of Gechazi, Elisa zien knecht, dochde: Mien boas het t dij Arameeër Naäman mor slim makkelk moakt deur niks van hom aan te nemen van aal wat of e bie zok haar. Zo woar as de HEER leeft: ik goa hom radjes achternoa en perbaaier nog wat van hom te pakken te kriegen!
21 Dat Gechazi achter Naäman heer. Dou dij hom aankommen zag, sprong e van zien woagen òf en runde hom in muit. "Aal goud?" vruig e.
22 "Joa hur," zee Gechazi, "dik in odder! Mor wat wil t gevaal, mien boas stuurt mie mit dizze bosschop: 'Der binnen net twij jongkerels van profetenploug oet t baarglaand van Efraïm bie mie aankommen. Wil ie heur n talent zulver en twij stel klaaier doun?'"
23 "Mit ale plezaaier!" zee Naäman. "Mor neem toch twij talent, man." En hai bleef der bie hom op aanstoan. Vervolgens luit e twij talent zulver in twij puten doun. Hai gaf dij mit twij stel klaaier aan twij van zien knechten, dij ze veur Gechazi oet druigen.
24 Dou ze bie stadswaal aankwammen, nam Gechazi haile boudel van heur over en luit manlu votgoan. Geschenken bestopte hai in hoes.
25 Dou hai zok weer bie zien boas meldde, vruig Elisa: "Woar komst heer, Gechazi?" "Ik?" zee dij, "k heb haildaal naargens hèn west!"
26 Mor Elisa zee: "Dochst dat mie t ontgoan was dat ter ain van zien woagen ofsprong en die in muit kwam? Mostoe zo aan zulver kommen, aan klaaier, aan olievehoven en droevetoenen, aan schoapen en koien en aan sloaven en sloavinnen?
27 Doarom zel hoedzaikte van Naäman veur aiweg op die en dien noazoaten overgoan!" Gechazi ging vot, zien hoed vol schilvers en as snij zo wit.
|
2 Keunenks 06
01Op n dag zeden lu van profetenploug tegen Elisa: "t Stee doar wie mit joe touholden is te klaain veur ons aalmoal, dat zai ie ja wel.
02Loat we noar Jordaan goan en doar boomstammen hoalen, dat wie n nij onderkommen baauwen." "Goat joen gang!" zee Elisa.
03Der was ain dij zee: " t Zol mooi wezen, meneer, as ie mitgingen." "Goud," zee Elisa.
04Hai ging mit heur noar Jordaan en doar begunden ze te boomkappen.
05Dou ze doar mit in schrip wazzen, vloog bie ain van profeten biel tou stoal oet en vuil in t wotter. Hai gaf n gilp en raip: "Dat is mie ook wat, meneer! k Haar hom laind!"
06"Woar is e hènvalen?" vruig godsman. Dou man hom t stee aanwezen haar, snee Elisa n toek òf en smeet dij in t wotter. Biel kwam dou bovendrieven.
07"Hoal hom der mor oet," zee e en man pakte hom tou t wotter oet.
08Keunenk van Aram was weer ais in oorlog mit Israël. Ieder bòt as e mit zien aanvoerders in beroad was en zee: "Op dit of dat stee zel we ons legern,"
09luit godsman Elisa keunenk van Israël woarschaauwen: "Paas op, dat ie doar votblieven, omreden Arameeërs willen doar aanvalen."
10 Den stuurde keunenk van Israël gounent noar t stee dij godsman hom nuimd haar en woarschaauwde lu doar. Zulm bleef e doar oet de buurt. En dat gebeurde nait ain of twij moal.
11 Keunenk van Aram aargerde zok doar vrezelk aan. Hai luit zien aanvoerders kommen en vruig heur: "Veur n droad ter mit: wèl van ons holdt t mit keunenk van Israël?"
12 Ain van aanvoerders zee: "Haildaal gainain, meneer de keunenk. Mor dij profeet Elisa in Israël, dij wait keunenk van Israël alderdeegs te vertellen wat ie in joen sloapkoamer zeggen!"
13 "Goa kieken woar of e touholdt!" zee keunenk dou. "Den loat ik hom oppakken." Dou meldden ze hom: "In Dotan zit e!"
14 Hai stuurde der n staark leger hèn mit peerden en striedwoagens.
Snaachts kwammen Arameeërs der aan en sloten stad haildaal in.
15 Knecht van godsman was aanderdoagsmörgens bietieds van bèr ofgoan en dou e boeten kwam, zag e rondomheer stad n leger mit peerdenwoagens. Hai noar Elisa: "Wat mout we nou, meneer?"
16 "Wees mor nait benaauwd," zee Elisa. "Wie hebben meer achter ons stoan as zai!"
17 En Elisa beedde: "HEER, dou hom de ogen lös, dat e t zain kin." De HEER dee knecht zien ogen open en zie dèr: haile baarg vol peerdenwoagens van vuur, rondom Elisa tou!
18 Dou Arameeërs op Elisa ofkwammen, beedde hai de HEER: "Loat aal dat volk opslag blind worden!" En dat gebeurde, krekt as Elisa vroagd haar.
19 Dou zee Elisa tegen heur: "Ie hebben joe mishad, hur! Dit is stad nait doar ie wezen mouten. Kom mor achter mie aan, den breng ik joe noar man tou doar joe t om te doun is." Zo brochde hai heur noar Samaria tou.
20 Doar aankommen, beedde hai: "HEER, dou heur de ogen lös, dat ze weer zain kinnen!" De HEER dee heur de ogen open: midden in Samaria zitten ze!
21 Dou keunenk van Israël heur zag, zee e tegen Elisa: "Zel k ze doodsloagen, voai, zel k dat doun?"
22 "Nee," zee Elisa, "ie sloagen gainain dood! Dij ie vangen mit joen aigen sweerd en pielenboog sloag ie toch ook nait dood? Zet heur mor brood en wotter veur, den kinnen ze eten en drinken en noar heur heer weeromgoan."
23 Dat zodounde luit hai n best moal veur heur kloarmoaken en dou ze eten en dronken haren, stuurde hai heur noar heur heer weerom. Van dou òf aan kwammen Aramese bendes nait meer in Israël.
24 n Zetje loater raip keunenk Benhadad van Aram zien haile leger bie mekoar. Hai rukte op en belegerde Samaria.
25 t Beleg duurde zo laank, dat ter in stad n vrezelke hongersnood kwam. t Wer zo slim dat n ezelskop tachteg sjekel zulver dee en n pond doevemis vief.
26 Dou keunenk van Israël n moal over stadsmuur laip, raip n vraauw noar hom: "Help mie toch, meneer de keunenk!"
27 Hai zee: "As de HEER joe nait helpt, woar zel ik den hulp vandoan hoalen? Van dörsdeel of droevepaars meschain?
28 Mor wat scheelt ter aan?" Zai gaf beschaaid: "Dizze vraauw zee tegen mie: 'Stoa dien kind nou òf. Den eet wie dij vandoag op en den mörgen mienent.'
29 Zo heb wie mien kind kookt en opeten, mor dou ik aanderdoags tegen heur zee: 'Geef dien kind nou, dat wie hom opeten,' het ze heur kind beziedstopt."
30 Bie t heuren van vraauw heur verhoal scheurde keunenk zien klaaier ondertussen dat e op stadsmuur laip. En t haile volk zag dou dat hai doaronder op t blode vèl raauwgoud druig.
31 Keunenk raip: "God mag mie k-wait-nait-wat doun as kop van Elisa, Safat zien zeun, der vanoavend nog op zit!"
32 Nou was Elisa thoes en oldsten zatten bie hom. Keunenk stuurde ain noar hom tou. Mor nog veurdat dij der was, zee Elisa tegen oldsten: "Wait ie wel dat dij dikke moordenoar ain stuurd het om mie kop òf te haauwen? Paas op, dou deur op slöt as dij man der aan komt en hol hom tegen! En heur k zien boas nait stoef achter hom aan kommen?"
33 Hai was nog mit heur aan proat, of doar kwam keunenk al aan. "Aal dizze ellèn komt van de HEER vandoan," zee e. "Woarom zel k nog laanger op hom hopen?"
|
2 Keunenks 07
01"Luster noar wat de HEER te zeggen het," zee Elisa. "Dit is de HEER zien zeggen: Mörgen om distied dut in poort van Samaria n schepel waaitenbloum ain sjekel en twij schepel gaarst ook ain sjekel."
02Mor keunenk zien adjudant zee tegen godsman: "Ook al zol de HEER sluzen in hemel moaken, zukswat kin toch hail nait!" Mor Elisa zee: "Ie zellen t mit aigen ogen zain, mor ie kriegen der zulm niks van!"
03Nou wol t gevaal dat ter boeten bie stadspoort vaaier manlu touhuilen, dij n hoedzaikte haren. Dij zeden tegen nkander: "Blief we hier zitten tot wie doodgoan?
04As wie in stad goan, zel wie van honger om haals kommen. En as we hier zitten blieven, goan we ook dood. Loat we den laiver overlopen noar Arameeërs. As dij ons in levent loaten, den blief we leven, en as ze ons doodmoaken, nou ja, den goan we mor dood!"
05In twijduustern gingen ze noar t kaamp van Arameeërs tou. Mor dou ze bie boetenkaant van t kaamp kwammen, was ter gain mensk te bekennen.
06Want de Heer haar in t legerkaamp van Arameeërs n geluud heuren loaten van peerdenwoagens en van n dik leger. Dat ze zeden tegen nkander: "Heur ais! Keunenk van Israël het keunenk van Hethieten en van Egypte inhuurd om ons aan te valen."
07Tegen twijduustern wazzen ze der vot vandeur goan. Heur tènten, peerden en ezels haren ze achterloaten, t legerkaamp lag der nog net zo bie as t was. Kop over haals wazzen ze vlucht om lief en leden te redden.
08Dou de vaaier manlu bie boetenkaant van t kaamp kwammen, gingen ze in n tènt. Ze atten en dronken en nammen t gold, zulver en klaaier mit en stopten dat bezied, kwammen weerom en gingen in n aander tènt, huilen dij ook leeg, gingen weer vot en bestopten dat ook.
09Mor dou zeden ze tegen nkander: "Wat wie doun, deugt nait! Der is vandoag goud nijs en wie holden ons stil. As wie wachten tot t licht wordt, is t nait te best veur ons. Tou, loat we votdoalek noar t pelaais van keunenk goan en t doar melden."
10 Ze gingen weerom noar stad tou, raipen poortwachters aan en vertelden: "Wie hebben in t kaamp van Arameeërs west en der was in gain velden of wegen n mensk te heuren of te zain. Peerden en ezels stonden aan lien en tènten stonden der ook nog mit ales der op en der aan!"
11 Poortwachters kwammen in aksie en meldden t bericht in pelaais van keunenk.
12 Keunenk kwam van bèr òf, ook al was t middel in naacht. Hai zee tegen zien adjudanten: "Zel k joe ais vertellen wat of Arameeërs mit ons veur hebben? Ze waiten dat wie hier hongerlieden. Doarom binnen ze tou heur kaamp oetgoan en binnen ze votkropen in t veld. Ze zeggen: as ze tou stad oetkommen, griep wie ze leventeg en kin we stad mooi innemen!"
13 Ain van adjudanten stelde veur: "Loat we vief van peerden nemen dij der nog over binnen. Dij binnen der toch al nait veul beter aan tou as aal dij Isrelieten dij al dood binnen. Loat we dij hèn sturen en kieken wat of ter loos is."
14 Keunenk luit twij peerden inspannen en stuurde dij achter t leger van Arameeërs heer. "Goa der ais hèn om te kieken!" zee e.
15 Ze gingen achter heur aan tot Jordaan tou. Haile weg lag bezaaid mit klaaier en woapentuug dij Arameeërs in ale hoast votsmeten haren.
Bosschoppers kwammen weerom en deden keunenk verslag.
16 Dou stroomde t volk tou stad oet en plunderde t legerkaamp van Arameeërs. En joa hur, n schepel waaitenbloum dee nou bloots ain sjekel en twij schepel gaarst ook ain, net zo as de HEER zegd haar.
17 Keunenk haar zien adjudant touzicht over stadspoort geven, mor t volk verpoasde hom doar. Zo kwam e aan zien èn, net zo as godsman veurzegd haar dou keunenk bie hom kommen was.
18 t Is ja krekt zo goan as Elisa tegen keunenk zegd haar: "Mörgen om distied dut in poort van Samaria twij schepel gaarst ain sjekel en n schepel waaitenbloum ook ain."
19 Adjudant van keunenk haar dou tegen keunenk zegd: "Ook al zol de HEER sluzen in hemel moaken, zukswat kin toch hail nait!" En Elisa haar dou zegd: "Ie zellen t mit aigen ogen zain, mor ie kriegen der zulm niks van!"
20 Zo is hom t den ook vergoan: t volk het hom verpoasd in poort en zo is e omkommen.
|
2 Keunenks 08
01Elisa haar vraauw van dij hai t kind weer leventeg moakt haar, aanroaden: "Ie mouten votgoan en mit joen hoesholden veur n zetje aans woaraarns wonen goan, t dut nait òf woar. Want de HEER let n hongersnood kommen dij in dit kontraain vervaast zeuven joar duren zel."
02Vraauw haar doan zo as godsman heur zegd haar. Ze was mit heur volk votgoan en ze haren zeuven joar as vremden touholden in t laand van Filistijnen.
03Dou ze noa dij zeuven joar in heur aigen laand weeromkwam, ging ze noar keunenk tou mit t oog op heur hoes en heur grond.
04Dou wol t gevaal dat keunenk krekt aan proat was mit Elisa zien knecht Gechazi. "Vertel mie toch ais wat over aal dij biezundere dingen dij Elisa doan het," vruig e.
05En mit dat Gechazi keunenk vertelde hou of Elisa n dode leventeg moakt haar, loat moeke van t kind dat e weer leventeg moakt haar der nou net nait aankommen om keunenk om hulp te vroagen. "Meneer de keunenk," zee Gechazi, "dit is dij vraauw doar ik t over haar en doar is t jonkje ook dij Elisa leventeg moakt het."
06Keunenk vruig vraauw der noar en zai vertelde hom t. Keunenk gaf heur dou ain van t hòf mit. "Zörg der veur," zee e, "dat ze aal wat ze haar weer krigt en ook aal wat heur laand opbrocht het van dag òf dat ze tou t laand oetgoan is, aan nou tou."
07Elisa kwam ais in Damascus, net dou keunenk Benhadad van Aram zaik was. Ze vertelden keunenk: "Godsman is hierhèn kommen."
08Keunenk zee tegen Hazaël: "Goa godsman mit n geschenk in muit en vroag hom of hai bie de HEER te roade goan wil of ik van dizze zaikte weer beter wor of nait."
09Mit vatteg kemélen, belast en beloaden mit alderhande kostboare zoaken oet Damascus, ging Hazaël Elisa in muit. Hai kwam bie godsman en zee: "Keunenk Benhadad van Aram stuurt mie noar joe, zien roadgever, tou om te vroagen of hai van zien zaikte beter worden zel of nait."
10 "Ie kinnen tegen hom zeggen, dat e wizzenzeker beter wordt," zee Elisa. "Mor de HEER het mie waiten loaten, dat keunenk zekerwoar staarven zel!"
11 Godsman huil zien gezicht in plooi en bleef stief veur zok oet kieken, op t onfersounleke òf. Den begunt e inainen te hoelen.
12 "Meneer, woarom schraif ie?" vruig Hazaël. Elisa zee: "Omdat ik wait wat veur ellèn ie Isrelieten aandoun zellen. Heur vestings zel ie platbranden, heur jongkerels mit t sweerd doodsteken, heur lutje kinder kop inhaauwen en vraauwlu dij n lutje verwachten, zel ie t lief opensnieden."
13 "Mor, meneer," kwam Hazaël doar tegenin, "hou zol zo'n man van niks as ik tot zokse grode doaden in stoat wezen?" Mor Elisa zee: "De HEER het mie zain loaten dat ie keunenk van Aram wezen zellen."
14 Hazaël ging weerom noar zien heer. "En, wat zee Elisa?" vruig keunenk. "Hai vertelde mie," zee Hazaël, "dat ie wizzenzeker beter worden!"
15 Mor aanderdoags gebeurde der dit: Hazaël pakte n deken, muik dij nat en drokte hom keunenk in t gezicht, van dij gevolgen dat e stikte. En Hazaël wordt keunenk in zien stee.
16 In t viefde joar dat keunenk Joram, Achab zien zeun, over Israël regaaierde - Josafat was dou keunenk van Juda - wer Joram, Josafat zien zeun, keunenk van Juda.
17 Twijendatteg joar was e dou e keunenk wer en hai regaaierde aacht joar in Jeruzalem.
18 Hai ging t aigenste pad op as keunenks van Israël, krekt zo as t hoes van keunenk Achab dat dee. Hai haar ook ja ain van Achab as vraauw. Hai dee wat min is in ogen van de HEER.
19 Mor toch wol de HEER Juda nait verrinnewaaiern om zien knecht David. Dij haar e ja verzegd, dat hai t licht van zien keunenkshoes veur aaid branden loaten zol.
20 In zien tied kwammen Edomieten in opstand tegen Juda en stelden ze n aigen keunenk aan.
21 Joram trok dou mit aal zien striedwoagens op Saïr òf. Mor Edomieten sloten hom en aanvoerders van zien striedwoagens haildaal in. Dou dee e snaachts n oetvaal en kreeg Edomieten der onder, dat t leger ontkommen kon.
22 Toch muik Edom zok lös van Juda en dat is zo bleven aan dag van vandoag tou. Libna muik zok in aigenste tied ook lös van Juda.
23 Geschiedenis van Joram en wat e wieder doan het, staait aalmoal optaikend in kronieken van keunenks van Juda.
24 Dou Joram oet tied kwam, wer e begroaven bie zien veurolders in Davidsbörg. Zien zeun Achazja wer keunenk in zien stee.
25 In t twaalfde joar dat keunenk Joram, Achab zien zeun, over Israël regaaierde, wer Achazja, keunenk Joram van Juda zien zeun, keunenk over Juda.
26 Twijentwinneg joar was e, dou e keunenk wer. Hai regaaierde ain joar in Jeruzalem. Zien moeke was Atalja, n dochter van keunenk Omri van Israël.
27 Hai ging t aigenste pad op as t hoes van keunenk Achab en dee wat min is in ogen van de HEER, krekt as t hoes van keunenk Achab. Hai haar ook ja ain traauwd van Achab zien femilie.
28 Achazja ging mit keunenk Joram, Achab zien zeun, mit noar Ramot in Gilead om te vechten tegen keunenk Hazaël van Aram. Mor Arameeërs kregen Joram goud te pakken,
29 dat dij ging weerom noar Israël om wonden betern te loaten dij Arameeërs hom toubrocht haren dou e bie Ramot aan t vechten was tegen keunenk Hazaël van Aram. Achazja, Joram zien zeun, keunenk van Juda, ging noar Jizreël op veziede bie zaike keunenk Joram van Israël.
|
2 Keunenks 09
01Ondertussen raip Elisa ain van profetenploug bie zok en zee tegen hom: "Moak die raaisveerdeg. Neem dit kroekje eulie mit en goa noar Ramot in Gilead.
02Astoe doar bist, most kieken woar Jehu, Josafat zien zeun en klaainzeun van Nimsi, touholdt. Goa noa hom tou, neem hom even apaart en breng hom noar n koamer doar je mit zien baaident allenneg wezen kinnen.
03Den most t kroekje mit eulie pakken, hom over kop gaiten en zeggen: 'Dit binnen de HEER zien woorden: Ik zaalf joe tou keunenk van Israël.' Dou deur den open en moak dast votkomst."
04Zo ging jongkerel, dij aankommende profeet, noar Ramot in Gilead tou.
05Dou e doar aankwam, zatten legerkommedanten krekt bie nkander. "Mag k even mit joe proaten, overste?" vruig e. "Wèl van ons most hebben?" zee Jehu. "Joe, overste!"
06Jehu kwam in t èn en ging mit in hoes. Doar goot profeet hom eulie over kop en zee: "Dit binnen de HEER zien woorden: Ik zaalf joe tou keunenk over mien volk, over Israël.
07Ie mouten t hoes van keunenk Achab doar ie bie in dainst binnen, oet weeg roemen. Want ik wil t bloud vergelden van profeten en van aal aandern dij mie dainden dij deur Izebel doodmoakt binnen.
08t Haile hoes van keunenk Achab zel ondergoan. Ik zel aal t manvolk van hom votmaaien, van hoog tou leeg.
09t Zel Achab zien keunenkshoes krekt zo vergoan as dat van Jerobeam, Nebat zien zeun, en as t keunenkshoes van Basa, zeun van Achia.
10 Izebel zellen honden opvreten op t laand van Jizreël. Gainent zel heur begroaven." Dou dee profeet deur open en muik dat e votkwam.
11 Dou Jehu weeromkwam bie aander ofsieren, vruigen ze: "Ales in odder? Wat mos dij maal jan aigelks van die?" "Och," zee Jehu, "dat gezoes. Dat wait ie toch wel, of nait den!"
12 "Lokst!" zeden ze, "vertel op: wat haar hai te melden?" Dou zee Jehu: "Zo en zo het e tegen mie zegd: 'Dit binnen de HEER zien woorden: Ik zaalf die tou keunenk van Israël.'"
13 Op slag deden ze aalmoal heur mantels òf en spraaidden dij op trappen veur hom oet. Dou bluizen ze op ramshoorn en raipen: "Jehu is keunenk!"
14 Jehu, Josafat zien zeun en klaainzeun van Nimsi, beroamde n komplöt tegen keunenk Joram. Dij haar mit t haile leger van Israël Ramot in Gilead verdedegd tegen keunenk Hazaël van Aram.
15 Nou was keunenk Joram weeromgoan noar Jizreël om beter te worden van wonden dij Arameeërs hom toubrocht haren dou e aan t vechten was mit keunenk Hazaël van Aram. "As ie der net zo over denken," zee Jehu, "loat we der den veur zörgen dat ter gainent oet stad ontknipt om dit aalmoal in Jizreël te melden."
16 Dou ree Jehu noar Jizreël. Doar lag Joram ja op bèr. Keunenk Achazja was ook ofraaisd om bie Joram op veziede te goan.
17 Wachtpost op toorn van Jizreël zag Jehu en zien haile tjucht aankommen. Hai meldde: "k Zai n haile tjucht volk aankommen!" Joram zee: "Stuur heur n man op peerd in muit en loat dij vroagen: 'Is t aal goud?'"
18 Ruter ging hom in muit. "Keunenk vragt," zee e, "of t aal goud is." "Hest niks mit neudeg!" was Jehu zien beschaaid. "Vooruit, achter mie aan!" Wachtpost meldde: "Hai is nou bie hom kommen, mor komt nait weerom."
19 Joram stuurde nog n man op peerd. Dou dij bie Jehu kwam, vruig e: "Keunenk vragt of t aal goud is." "Hest niks mit neudeg!" zee Jehu. "Vooruit, achter mie aan!"
20 Wachtpost meldde vannijs: "Hai is bie hom kommen, mor komt nait weerom. Mor aan zien joagen te zain, mout t Jehu, Nimsi zien zeun, wel wezen. Hai ridt ja as n gek!"
21 Joram raip: "Inspannen!" Men spande hom de peerden veur woagen en keunenk Joram van Israël en keunenk Achazja van Juda reden vot, elk op zien aigen woagen, Jehu in muit. Op t laand van Nabot oet Jizreël trovven ze hom.
22 Dou Joram Jehu zag, zee e: "Aal goud, Jehu?" "Hou kin t nou aal goud wezen," zee Jehu, "as ontucht en teuverkunsten van joen moeke Izebel aal mor deurgoan?"
23 Joram keerde woagen en muik dat e votkwam. "Verroad, Achazja!" raip e tegen dij.
24 Mor Jehu greep gaauw zien boog en schoot Joram tussen scholderbloaden. Piel ging hom dwaars deur t haart hèn en Joram zeeg op zien woagen in nkander.
25 Jehu zee tegen Bidkar, zien adjudant: "Pak hom beet en smiet hom op t stok laand van Nabot oet Jizreël. t Heugt die vervaast nog wel dastoe en ik mit ons baaident achter zien voader Achab aanreden en de HEER dizze godssproak over hom dee:
26 'Guster heb ik t bloud van Nabot en zien zeuns echt wel zain! Dat zel k joe zekerwoar vergelden op aigenste stok laand - dat binnen de HEER zien woorden.' Pak hom doarom beet en smiet hom op t laand, krekt as de HEER zegd het."
27 Dou keunenk Achazja van Juda dat zag, muik hai dat e votkwam, kaant oet van Bet-Haggan. Mor Jehu kwam achter hom heer en raip: "Moak hom ook dood!" Achazja wer roakt dou e op zien woagen helgen opree van Gur bie Jibleam. Hai kon nog ontkommen noar Megiddo, mor doar kwam e aan zien èn.
28 Dij bie hom in dainst wazzen, reden zien liggoam noar Jeruzalem. Doar hebben ze hom begroaven bie zien veurolders in Davidsbörg.
29 Achazja was keunenk van Juda worden in t elfde joar dat Joram, Achab zien zeun, regaaierde.
30 Izebel heurde dat Jehu onderwegens was noar Jizreël. Ze zette heur ogen aan, muik t hoar nuver en ging veur t roam op oetkiek stoan.
31 Dou Jehu stadspoort inkwam, raip ze: "Aal goud mit die, Zimri, moordenoar van dien keunenk?"
32 Jehu keek noar boven en raip: "Is ter ook ain dij t mit mie holdt? Nou?" Twij, drij haremkerels keken noar beneden.
33 "Smiet heur tou t roam oet!" raip Jehu. Zai smeten heur noar beneden, van dij gevolgen dat heur bloud bie stadsmuur en bie peerden omhoog sputterde. Jehu ree over heur hèn.
34 Dou trok e stad in en ging etendrinken. Dou e eten en dronken haar, zee e: "Goa ais noar dat vervlökte wief kieken en begroaf heur. t Is altied nog n keunenksdochter."
35 Ze gingen hèn om heur te begroaven, mor ze vonden aans niks meer as heur kop en heur handen en vouten.
36 Ze kwammen weerom om t te vertellen en Jehu zee: "t Is oetkommen wat de HEER deur Elia oet Tisbe veurzegd het: 'Honden zellen t liggoam van Izebel opvreten op t laand van Jizreël.
37 Izebel heur liek zel as n bultje mis op t laand liggen, op t stok laand van Jizreël en gainent zel zeggen kinnen van: Doar ligt Izebel.'"
|
2 Keunenks 10
01Van Achab woonden der nog seuventeg zeuns in Samaria. Jehu schreef braiven dij e noar Samaria stuurde aan hoge heren van Jizreël en aan oldsten en voogden dij Achab aansteld haar. Hai schreef:
02"Zeuns van joen heer wonen bie joe en ie hebben peerden en striedwoagens, n stad mit muren en woapentuug. Nou, as ie dizze braif kriegen,
03zuik den beste en mainst geschikte zeun van keunenk oet, zet dij op troon van zien voader en wees ter kloar veur te vechten veur joen heer zien hoes."
04Zai werden aldergloependst benaauwd en zeden: "Twij keunenks mozzen al manje minst wezen. Hou zol wie t den redden kinnen?"
05Dij over t pelaais en over stad gingen, oldsten en voogden van keunenk zien zeuns, stuurden Jehu dizze bosschop: "Wie binnen joe onderdoaneg, meneer. Wie zellen ales doun wat ie ons bestellen. Wie zellen gainain keunenk moaken. Ie mouten mor doun wat joe t beste tou liekt."
06Dou stuurde hai veur twijde moal n braif. Doar ston in: "As ie t mit mie holden en doun willen wat ik zeg, sloag den ale zeuns van joen heer kop òf en meld joe mörgen om distied bie mie in Jizreël." t Ging om seuventeg zeuns van keunenk dij grootbrocht werden bie vernoame inwoners van stad.
07Mit dat ze dij braif kregen, werden zeuns van keunenk oppakt en aal seuventeg ombrocht. Heur koppen werden in körven stopt. Dij stuurden ze noar Jehu in Jizreël.
08n Bode kwam hom vertellen: "Koppen van keunenk zien zeuns binnen brocht!" "Leg ze op twij bulten bie ingang van stadspoort," onnaaierde Jehu, "en loat ze doar aan mörgen tou liggen."
09Aanderdoagsmörgens kwam e boeten, ging der bie stoan en zee tegen t volk: "t Is joen schuld nait. Ik heb zulm n komplöt tegen mien heer op taauw zet en hom doodmoakt. Mor wèl het dizzent aalmoal ombrocht?
10 Dou der denk om dat niks van wat de HEER tegen t keunenkshoes van Achab sproken het, nait oetkomt. De HEER dut wat e deur zien knecht Elia zegd het."
11 En Jehu luit aal Achab zien volk dat nog in Jizreël overbleven was, ombrengen. Ook aal zien hoge heren, zien roadgevers en priesters, gainain ontkneep.
12 Dou ging Jehu noar Samaria tou. Onderwegens, dou e deur Bet-Eked kwam doar hedders nkander voak trevven,
13 kwam e keunenk Achazja van Juda zien bruiers tegen. "En wèl bin ie den?" vruig e. "Achazja zien bruiers," zeden ze. "Wie willen op veziede bie zeuns van keunenk en van keunenk zien moeke."
14 "Griep ze leventeg!" raip Jehu. Dat deden ze en ze brochten heur om bie put van Bet-Eked. Ze wazzen mit twijenvatteg man en gainain bleef der over.
15 Doarvandoan ging e wieder en trof Jonadab, Rechab zien zeun, dij hom in muit kwam. Hai zee hom goidag en vruig: "Heb wie t goie mitnkander veur, ie en ik?" "Joa, wis!" zee Jonadab, "haand ter op!" Jehu langde hom haand en luit hom bie zok op woagen kommen.
16 "Rie mit!" zee e, "den kin ie zain hou of k mie inspan veur de HEER zien zoak." Dat zodounde ree Jonadab mit Jehu mit op woagen.
17 Dou Jehu in Samaria aankwam, luit e aalmoal ombrengen dij nog van Achab zien volk overbleven wazzen, totdat hai heur aalmoal oetreud haar, krekt as de HEER deur Elia zegd haar.
18 Jehu raip aal t volk bie nkander en zee: "Achab het Baäl mor zuneg aan vereerd; Jehu zel dat veul beter doun.
19 Loat ale profeten van Baäl hier kommen, aal dij hom dainen en aal zien priesters, der mag gainain aan mekaaiern. Want ik wil n dik ovverfeest veur Baäl holden. Dij der nait bie is, zel t nait overleven!" Dat was Jehu zien lozeghaid om lu dij Baäl dainden om haals te brengen.
20 "Kundeg n haaileg feest òf veur Baäl," zee Jehu. En dat deden ze.
21 Jehu stuurde bosschoppers deur hail Israël hèn en van aal kanten kwammen lu dij Baäl dainden op Samaria òf, der bleef gainain vot. Ze kwammen bie nkander in Baäl zien tempel, dat dij laip aan kop tou vol.
22 Dou gaf Jehu odders aan man dij over priesterklaaier ging: "Geef aan aal veurstanders van Baäl feestklaaier." Hai brochde heur de klaaier.
23 Jehu ging mit Jonadab, Rechab zien zeun, noar tempel van Baäl tou. Hai zee tegen lu doar, dij Baäl vereerden: "Kiek goud rond of ter maank joe gainent zitten dij de HEER dainen. Der maggen hier bloots aanhangers van Baäl wezen!"
24 Jehu en Jonadab gingen in tempel en brochten doar vree-ovvers en brandovvers. Boeten stonden ondertussen tachteg man opsteld, dij Jehu der hènzet haar. Hai gaf heur inzeggen: "Dij ook mor ain lopen let van lu dij k joe in handen geef, zel t mit zien aigen levent bekopen!"
25 Dou Jehu mit t brandovver kloar was, zee e tegen zien pazzipanten en ofsieren: "Vot! Der op òf! Sloag ze dood! Loat gainent lopen!" Ze sluigen Baäl zien aanhangers dood en smeten lieken noar boeten tou. Mit geweld gingen ze in t verstaarkte dail van Baäl zien tempel,
26 sleepten de haailege stainen noar boeten en smeten dij in t vuur.
27 Haailege stain dij veur Baäl opricht was, sluigen ze in groezelementen en tempel van Baäl broken ze òf. Ze muiken der toezies van. Aan dag van vandoag tou is t nog net zo.
28 Zo muik Jehu n èn aan t vereren van Baäl in Israël,
29 mor hai huil nait op mit zundege praktieken van Jerobeam, Nebat zien zeun, dij t volk van Israël tou zunde aanzet haar, want golden beelden van bolkaalver in Betel en Dan luit e op stee stoan.
30 De HEER zee tegen Jehu: "Doe hest goud handeld dastoe doan hest zo as ik wol: doe hest mien plannen mit t keunenkshoes van Achab haildaal oetvoerd. Doarom zellen dien noazoaten aan t vaaierde geslacht tou op troon van Israël zitten."
31 Mor Jehu leefde wetten van de HEER, de God van Israël, nait van haarten noa. Hai huil nait op mit zundege praktieken van Jerobeam, dij t volk van Israël tou zunde aanzet haar.
32 In dij tied begunde de HEER kontrainen van Israël òf te hoalen. Hazaël veroverde op Isrelieten haile gerechteghaid
33 oostkaant Jordaan: hail Gilead, t laand van Gad, Ruben en Manasse, van Aroër aan beek òf aan Arnon tou, en nait allenneg Gilead, mor Basan ook.
34 Geschiedenis van Jehu, zien heldendoaden en aal wat e wieder doan het, t staait aalmoal optaikend in kronieken van keunenks van Israël.
35 Dou Jehu oet tied kwam, wer e begroaven bie zien veurolders in Samaria. Zien zeun Joächaz wer keunenk in zien stee.
36 Achtentwinneg joar haar Jehu van Samaria oet, regaaierd over Israël.
|
2 Keunenks 11
01Dou Atalja, Achazja zien moeke, vernam dat heur zeun dood was, brochde zai ale noazoaten van keunenklieke femilie om.
02Mor Jehoseba, keunenk Joram zien dochter en zuster van Achazja, huil Joäs, ain van Achazja zien zeuns, stil bie kinder van keunenk vandoan dij doodmoakt worden zollen en bestopte hom mit vraauw dij hom bòrst gaf in koamer doar t bèrlinnen opburgen wordt. Ze stopten hom veur Atalja bezied en zo bleef e spoard.
03Zès joar zat e mit Jehoseba in tempel van de HEER votstopt, in tied dat Atalja over t laand regaaierde.
04Mor in t zeuvende joar raip Jojada, dij dou hogepriester was, aanvoerders van de Kariërs en van liefwacht bie zok in tempel van de HEER. Doar sloot hai n verbond mit heur en luit heur aid van traauw ofleggen. Dou luit hai heur zeun van keunenk zain.
05Hai gaf heur odders: " Dit mout ie doun: n daarde paart van dij op sabbat dainstdoun, mouten wacht holden bie t pelaais van keunenk,
06nog n daarde paart gaait bie Surpoort op wacht stoan en leste paart bie poort achter liefwacht. Om beurten mout ie wacht holden bie t pelaais.
07Aander baaide ofdailens van joe dij op sabbat gain dainst hebben, mouten wachtlopen bie tempel en keunenk beschaarmen.
08Ie mouten aan ale kanten om keunenk tou stoan goan, elk mit zien woapen in haand. Elk dij tussen riegen deur wil, mout ie doodmoaken. Ie mouten op keunenk pazen, woar of e ook gaait of staait."
09Aanvoerders deden krekt zo as hogepriester Jojada besteld haar. Aalmoal meldden ze zok mit heur ofdailen van honderd man bie Jojada, mit dij op sabbat opkommen mozzen en dij op sabbat gain dainst haren.
10 Hogepriester gaf aan aanvoerders speren en schilden tou tempel van de HEER oet, dij nog van keunenk David west haren.
11 Om keunenk te beschaarmen, stelde liefwacht zok op, aalmoal mit woapens in haand, over volle brette van t plaain en van ingang van tempel òf aan t altoar tou.
12 Dou luit hogepriester keunenk zien zeun noar boeten tou kommen, zette hom kroon op kop en dee hom de eretaikens. Zo muiken ze hom keunenk, zaalfden hom, klapten in handen en raipen: "Laank zel keunenk leven!"
13 Dou Atalja t roupen en reren van liefwacht en van t volk heurde, mengde zai zok maank t volk in tempel.
14 Ze zag keunenk op n verhogen stoan - zo was t gebruuk ja - mit aanvoerders en trompetbloazers bie zok. Aal t volk was blied en ze bluizen op trompetten. Dou scheurde Atalja heur klaaier en raip: "Verroad! Verroad!"
15 Hogepriester gaf odders aan aanvoerders, kommedanten van t leger: "Breng heur tussen riegen deur noar boeten tou. Dij achter heur aan lopt, mout ie doodmoaken." Want priester haar zegd: "Ze mag in gain gevaal in de HEER zien tempel ombrocht worden."
16 Ze wer votbrocht en dou ze deur Peerpoort hèn bie t pelaais van keunenk kommen was, wer ze doar doodmoakt.
17 Jojada muik vannijs n verbond tussen de HEER mit keunenk en t volk, dat ze weer de HEER zien volk wezen zollen. Krekt zo dee e tussen keunenk mit t volk.
18 Hiernoa ging t volk van t haile laand noar Baäl zien tempel tou en trokken dij ondersteboven. Altoars en beelden van Baäl sluigen ze in groezelementen. Mattan, priester van Baäl, wer veur altoars ombrocht. Jojada zette wachtposten veur tempel van de HEER hèn.
19 Hai nam aanvoerders, Kariërs, liefwacht en t haile volk mit en ze brochten keunenk oet tempel, deur Gardepoort hèn, noar t pelaais tou. Doar ging keunenk op keunenkstroon zitten.
20 t Haile volk was blied en aalhouwel Atalja in t pelaais van keunenk om haals brocht was, bleef t rusteg in stad.
|
2 Keunenks 12
01Joäs was zeuven joar dou e keunenk wer.f + In paardie vertoalens binnen dizze verzen nummerd as 11:21-12:21.f*
02Hai wer keunenk in t zeuvende joar van Jehu. Vatteg joar regaaierde hai in Jeruzalem. Zien moeke haitte van Sibja. Zai kwam van Berseba.
03Zien haile levent dee Joäs wat de HEER hebben wol, krekt as priester Jojada hom leerde.
04Allenneg, ovverhögten werden nait liekmoakt. t Volk bleef doar ovvers brengen en wierook branden.
07Mor in t drijentwinnegste joar van Joäs haren priesters nog haildaal niks aan hoaveloze tempel doan.
08Dou luit keunenk hogepriester Jojada en aander priesters bie zok kommen. "Woarom dou ie niks om tempel op te klandern?" vruig e. "Van nou òf aan mag ie t geld dat elk van joe in ontvangst nemt, nait meer zulm holden. Ie mouten t votdoalek ofdroagen veur t opklandern van tempel."
09Priesters gingen der mit akkoord dat ze gain geld meer van t volk aannemen zollen, mor dat ze zulm hoaveloze dailen van tempel ook nait meer opknappen huifden.
10 Hogepriester Jojada pakte n kist, boorde n gat in t deksel en zette kist bie t altoar hèn, aan rechterkaant as je in tempel van de HEER kwammen. Doar deden priesters dij ingang van tempel bewoakten t geld in dat veur tempel van de HEER ofdroagen wer.
11 As ze zagen dat ter n sjène geld in kist zat, luiten ze schriever van keunenk en hogepriester kommen. Dij deden t geld dat in tempel van de HEER beurd was in pongen en telden t.
12-13 t Geld wer in ofwogen pozzies aan opzichters geven dij touzicht haren over t waark in tempel van de HEER. Doar mozzen ze timmerlu, mezzeloars, stainbewaarkers en aander amtslu dij aan t waark wazzen bie tempel mit betoalen. Dij konden der den holt en oetkapte stainen veur kopen om hoaveloze dailen van tempel op te klandern. Opzichters betoalden wieder ook ales wat veur t opklandern neudeg was.
14 Van t geld dat veur tempel van de HEER ofdroagen wer, werden gain zulvern schuddels, mèzzen, ovverschoalen, trompetten of aander golden of zulvern dingeraizen aanschaft;
15 t wer aalmoal in handen geven van opzichters om der tempel van de HEER mit op te knappen.
16 Opzichters dij t geld aan amtslu oetbetoalen mozzen, huifden doar gain rekenschop van te geven: t wazzen deurhèn betraauwboare lu.
17 t Geld veur schuldovvers en zuvernsovvers wer nait veur tempel van de HEER bruukt, dat bleef veur priesters.
18 Doudestieds rukte keunenk Hazaël van Aram op tegen Gat. Hai belegerde stad en veroverde dij. Dou muik e aanstalten om tegen Jeruzalem op te trekken.
19 Keunenk Joäs van Juda pakte dou ale wijgiften dij zien veurolders Josafat, Joram en Achazja, keunenks van Juda, aan tempel geven haren. Zien aigen wijgiften en rest van t gold dat in schatkoamers van tempel en t pelaais te vinden was, pakte hai ook. Hai stuurde t aalmoal noar keunenk Hazaël van Aram, dat dij zag òf van zien aanvaal op Jeruzalem.
20 Geschiedenis van Joäs en wat e wieder doan het, staait aalmoal optaikend in kronieken van keunenks van Juda.
21 Lu van zien hòf kwammen in opstand en zetten n komplöt tegen hom op. Ze brochten hom om haals in Bet-Millo, aan weg noar Silla.
22 Hai wer vermoord deur zien knechten Jochazar, Simat heur zeun, en Jozabad, zeun van Somer. Noa zien dood wer e begroaven bie zien veurolders in Davidsbörg. Zien zeun Amasja kwam in zien stee.
5-6 Joäs gaf opdracht aan priesters: "Priesters maggen aal t geld dat ze persoonlek in ontvangst nemen en dat as wijgift veur tempel van de HEER ofdroagen wordt, zulm holden. Dat geldt nait allenneg veur t geld dat betoald worden mout as t volk teld wordt en lu inschreven worden en t geld dat men as lösgeld betoalen mout om ain vrij te kopen, mor dat geldt ook veur aal t geld dat vrijwilleg aan tempel van de HEER ofstoan wordt. Zai mouten der den aal veur zörgen dat tempel van de HEER overaal doar t neudeg is, opklanderd wordt."
|
2 Keunenks 13
01In t drijentwinnegste joar van Joäs, zeun van keunenk Achazja van Juda, wer Joächaz, Jehu zien zeun, keunenk van Israël. Zeuventien joar regaaierde hai in Samaria.
02Hai dee wat min is in ogen van de HEER: hai volgde t minne veurbeeld van Jerobeam, Nebat zien zeun, dij Isrelieten tou zunde aanzet haar. Dat gaf e nait over.
03Doarom wer de HEER vergrèld op Israël. Hai leverde heur dij haile tied over in handen van keunenk Hazaël van Aram en dij zien zeun Benhadad.
04Mor Joächaz waarkte de HEER op zien gemoud en de HEER lusterde noar hom. Hai haar ja wel zain hou slim of keunenk van Aram Israël der onder huil.
05Hai stuurde ain om Israël te verlözzen. Dou ze onder macht van Aram oetkommen wazzen, konden ze weer rusteg in heur tènten wonen, krekt as van olds heer.
06Mor breken mit zundege praktieken van t hoes van Jerobeam, dij heur tou zunde aanzet haar, dat gavven ze nait over. Alderdeegs Asjerapoal in Samaria bleef stoan.
07Van Joächaz zien leger was zuver gain volk meer over, bloots nog fiefteg man peervolk, tien striedwoagens en tiendoezend man voutvolk. Keunenk van Aram haar heur finoal ombrocht en t leger van Israël vergroezeld as stof bie dörsen.
08Geschiedenis van Joächaz en wat e wieder doan het, zien dappere doaden, is optaikend in kronieken van keunenks van Israël.
09Joächaz kwam oet tied en wer begroaven bie zien veurolders in Samaria. Zien zeun Joäs kwam in zien stee.
10 In t zeuvendattegste joar van keunenk Joäs van Juda, wer Joäs, Joächaz zien zeun, keunenk van Israël. Zestien joar regaaierde hai in Samaria.
11 Hai dee wat min is in ogen van de HEER: hai brook nait mit minne praktieken van Jerobeam, Nebat zien zeun, dij Isrelieten tou zunde aanzet haar. Dij gaf e nait over.
12 Geschiedenis van Joäs en wat e wieder doan het, zien dappere doaden, hou of e vochten het tegen keunenk Amasja van Juda, is optaikend in kronieken van keunenks van Israël.
13 Dou e bie zien veurolders te rusten ging, kwam Jerobeam in zien stee. Joäs wer begroaven in Samaria, bie keunenks van Israël.
14 Dou Elisa zaik worden was en op t uterste lag, kwam keunenk Joäs van Israël hom opzuiken. Aal schraivend raip e: "Voader, voader! Striedwoagen en peervolk van Israël!"
15 Elisa zee tegen keunenk: "Hoal n pielenboog mit pielen!" Dat dee e.
16 "Span boog!" zee Elisa. Joäs spande boog en Elisa legde zien handen over dij van keunenk hèn.
17 "Dou t roam aan oostkaant open," zee e dou. Joäs dee hom open en dou Elisa weer: "Nou schaiten!" Keunenk schoot n piel vot. "Dizze piel is taiken van de HEER zien overwinnen," zee Elisa. "Joa wis, piel van overwinnen op Aram. Bie Afek zel ie Aram versloagen en verdoun."
18 Dou zee e: "Krieg joen pielen." Joäs pakte pielen in haand en Elisa zee tegen keunenk van Israël: "Sloag der mit op grond!" Drij moal sluig keunenk en dou huil e der mit op.
19 Godsman wer helleg op hom. "Haar mor vief of zès moal sloagen!" zee e. "Den zol ie Aram versloagen en verdoan hebben. Nou zel ie Aram mor drij keer versloagen!"
20 Elisa sturf en wer begroaven. t Was net in tied van t joar dat bendes Moäbieten mainsttieds t laand binnenvalen kwammen.
21 Nou wol t gevaal dat ter gounent dounde wazzen ain te begroaven en dat ze inainen zo'n bende aankommen zagen. Ze smeten t liek mor gaauw in Elisa zien graf en trokken dou aan hakken. Man haar nog mor naauw Elisa zien gebainte aanwèst, of hai wer weer leventeg en kwam in t èn.
22 Keunenk Hazaël van Aram haar Israël haile tied dou Joächaz regaaierde, der onder had.
23 Mor de HEER was heur genoadeg. Hai kreeg mit heur te doun, t begrootte hom van heur en hai was mit heur begoan vanwegens t verbond dat e mit Abraham, Isaak en Jakob sloten haar. Hai wol heur nait ombrengen en verstötte heur nait, zo as hai tot aan dag van vandoag tou nait doan het.
24 Dou keunenk Hazaël van Aram oet tied kwam, wer zien zeun Benhadad keunenk in zien stee.
25 Joäs, Joächaz zien zeun, veroverde op Benhadad, Hazaël zien zeun, steden weer dij Benhadad zien voader in oorlog op Joächaz veroverd haar. Joäs versluig hom drij moal en veroverde vannijs steden van Israël.
|
2 Keunenks 14
01Amasja, zeun van Joäs, wer keunenk van Juda dou Joäs, zeun van Joächaz, twij joar keunenk van Israël was.
02Vieventwinneg joar was e dou e keunenk wer en negentwinneg joar regaaierde hai in Jeruzalem. Zien moeke was Jehoäddan; zai kwam oet Jeruzalem.
03Hai dee wat recht is in ogen van de HEER, mor toch nait zo as zien veurvoader David. Hai dee krekt zo as zien voader Joäs doan haar.
04Van dij gevolgen dat ovverhögten nait liekmoakt werden. t Volk bleef doar ovvers brengen en wierook branden.
05Dou Amasja ainmoal vaast in t zoadel zat, luit hai lu van t hòf dij zien voader vermoord haren van kaant moaken.
06Mor kinder van dij moordenoars brochde hai nait om haals, zo as optaikend staait in t bouk mit wet van Mozes, doar de HEER onnaaierd het: "Olders maggen nait ombrocht worden om wat heur kinder misdoan hebben en kinder nait om misdoaden van heur olders. Bloots om wat ain zulm ommaans had het, mag hai doodmoakt worden."
07Amasja versluig in Zoltleegte Edomieten, tiendoezend man. Hai veroverde Sela en nuimde dat Jokteël, en zo hait t op t heden nog aaltied.
08Dou stuurde hai bodes noar Joäs, zeun van Joächaz, en klaainzeun van Jehu, keunenk van Israël, mit bosschop: "Kom, loat wie ais kieken wèl van ons baaident t staarkste is."
09Mor keunenk Joäs van Israël gaf keunenk Amasja van Juda dit beschaaid: "Der was ais op Libanon n stiekeldoorn. Dij zee tegen cederboom: 'Geef joen dochter as vraauw aan mien zeun.' Mor wilde daaiern van Libanon laipen over stiekeldoorn hèn en verpoasden hom.
10 Ie hebben Edom haildaal versloagen, dat is zo, mor nou wor ie toch wel oardeg bruil! Wees toch tevreden mit dij eer en blief mooi thoes. Woarom zol ie t ongelok over joe ofroupen en in joen vaal Juda mitslepen?"
11 Mor Amasja wol nait lustern. Dou trok keunenk Joäs van Israël op en hai en keunenk Amasja vochten t oet bie Bet-Semes in Juda.
12 Juda wer deur Israël versloagen en ale Judeeërs vluchtten noar hoes tou.
13 Keunenk van Juda, Amasja, zeun van Joäs, en klaainzeun van Achazja, wer in Bet-Semes deur keunenk Joäs van Israël in de kroag grepen. Joäs trok noar Jeruzalem en brook stadsmuur òf van Efraïmpoort tot aan Houkpoort tou, n lengte van vaaierhonderd èl.
14 Dou e weeromging noar Samaria, nam hai ale gold en zulver en aal aander raif mit dat in de HEER zien tempel en in schatkoamers in t pelaais van keunenk te vinden was en boetendes ook nog n koppel giezeloars.
15 Geschiedenis van Joäs en wat e wieder doan het, zien dappere doaden, hou of e vochten het tegen keunenk Amasja van Juda, is optaikend in kronieken van keunenks van Israël.
16 Hai kwam oet tied en wer begroaven bie zien veurolders in Samaria, bie keunenks van Israël. Zien zeun Jerobeam kwam in zien stee.
17 Amasja, zeun van Joäs, keunenk van Juda, leefde noa dood van Joäs, Joächaz zien zeun, keunenk van Israël, nog vieftien joar.
18 Geschiedenis van Amasja en wat e wieder doan het, is optaikend in kronieken van keunenks van Juda.
19 Dou der in Jeruzalem n komplöt tegen hom op taauw zet wer, vluchtte hai noar Lachis, mor ze kwammen achter hom heer en brochten hom doar om.
20 Ze brochten hom op peerd noar Jeruzalem. Doar wer e begroaven bie zien veurolders in Davidsbörg.
21 Aal t volk van Juda muik Amasja zien zeun Azarja - hai was zestien joar - keunenk in stee van zien voader.
22 Dijzulfde Azarja baauwde Elat weer op noadat keunenk Amasja oet tied kommen was en brochde t weerom bie Juda.
23 Jerobeam, zeun van Joäs, wer keunenk van Israël dou Amasja, zeun van Joäs, vieftien joar keunenk van Juda was. Hai regaaierde ainenvatteg joar in Samaria.
24 Hai dee wat min is in ogen van de HEER: hai brook nait mit zundege praktieken van Jerobeam, Nebat zien zeun, dij Israël tou zunde aanzet haar.
25 Jerobeam brochde grèns van Israël weer in olde stoat, van Lebo-Hamat òf aan Zoltzee tou, zo as de HEER, God van Israël, dat veurzegd haar deur profeet Jona, zeun van Amittai, oet Gat-Hachefer.
26 De HEER haar ja wel zain hou bitter of Isrelieten van hoog tou leeg, te lieden haren en dat ter gainent was dij heur helpen kwam.
27 En omreden hai haar nog nait zegd dat noam van Israël oetwist worden zol, luit de HEER heur redden deur Jerobeam, Joäs zien zeun.
28 Geschiedenis van Jerobeam en wat e wieder doan het, zien dappere doaden en hou of e vochten het dou e Damascus en Hamat dij vrouger bie Juda heurden, weerombrochde bie Israël, is optaikend in kronieken van keunenks van Israël.
29 Dou e bie zien veurolders, keunenks van Israël, te rusten ging, kwam zien zeun Zecharja in zien stee.
|
2 Keunenks 15
01Azarja, zeun van Amasja, wer keunenk van Juda dou Jerobeam zeuventwinneg joar keunenk van Israël was.
02Hai was zestien joar dou e keunenk wer. Twijenfiefteg joar regaaierde hai in Jeruzalem. Zien moeke haitte van Jecholja; ze kwam oet Jeruzalem.
03Hai dee wat recht is in ogen van de HEER, krekt zo as zien voader Amasja doan haar.
04Toch bleven ovverhögten bestoan. t Volk bleef doar ovvers brengen en wierook branden.
05De HEER trof keunenk mit n hoedzaikte, doar hai onder te lieden haar aan dag van zien dood tou. Aal dij tied leefde hai in ofzundern. Ondertussen ging Jotam, zien zeun, over haile boudel in zien pelaais en bestuurde hai t laand ook.
06Geschiedenis van Azarja en wat e wieder doan het, is optaikend in kronieken van keunenks van Juda.
07Dou e oet tied kwam, wer e begroaven bie zien veurolders in Davidsbörg. Zien zeun Jotam kwam in zien stee.
08Zecharja, zeun van Jerobeam, wer keunenk van Israël dou Azarja achtendatteg joar keunenk van Juda was. Hai regaaierde zès moand in Samaria.
09Hai dee wat min is in ogen van de HEER: net zo min as zien veurvoaders brook hai mit zundege praktieken van Jerobeam, Nebat zien zeun, dij Isrelieten tou zunde aanzet haar.
10 Tegen Zecharja wer n komplöt op taauw zet deur Sallum, Jabes zien zeun. Dij luit hom in t zicht van aal t volk doodmoaken. Zulm wer e keunenk in zien stee.
11 Geschiedenis van Zecharja en wat e wieder doan het, is optaikend in kronieken van keunenks van Israël.
12 Zo was t ja deur de HEER veurzegd aan Jehu: "Aan t vaaierde geslacht tou zellen dien zeuns op troon van Israël zitten." En zo is t ook gebeurd.
13 Sallum, Jabes zien zeun, wer keunenk dou Uzzia negendatteg joar keunenk van Juda was. Ain moand regaaierde hai in Samaria.
14 Menachem, Gadi zien zeun, rukte oet Tirsa vandoan tegen Samaria op. Hai kreeg Sallum, Jabes zien zeun, der onder en muik hom doar dood. Zulm wer e keunenk in zien stee.
15 Geschiedenis van Sallum en t komplöt dat e beroamde, is optaikend in kronieken van keunenks van Israël.
16 Dou Menachem vanoet Tirsa oprukte, sluig e ale inwoners van Tifsach en kontrainen der omtou dood. Omreden stad haar waaigerd poorten veur hom lös te doun, brochde hai ale lu dij der woonden om en ale vraauwlu in verwachten luit e openrieten.
17 In t negendattegste joar dat Azarja keunenk van Juda was, wer Menachem, Gadi zien zeun, keunenk van Israël. Tien joar regaaierde hai in Samaria.
18 Hai dee wat min is in ogen van de HEER: aal zien levensdoagen brook e nait mit zundege praktieken van Jerobeam, Nebat zien zeun, dij Isrelieten tou zunde aanzet haar.
19 Doudestieds kwam keunenk Pul van Assyrië op t laand òf. Menachem gaf Pul doezend talent zulver om zeker te wezen van dij zien steun bie t handhoaven van zien keunenkschop.
20 Om keunenk van Assyrië betoalen te kinnen, vruig Menachem dit bedrag op bie ale mensken mit geld in Israël: fiefteg sjekel de man. Dat zodounde keerde keunenk van Assyrië weerom en bleef e doar nait in t laand.
21 Geschiedenis van Menachem en wat e wieder doan het, is optaikend in kronieken van keunenks van Israël.
22 Dou kwam e oet tied en wer begroaven bie zien veurolders. Zien zeun Pekachja wer keunenk in zien stee.
23 In t fieftegste joar dat Azarja keunenk van Juda was, wer Pekachja, Menachem zien zeun, keunenk van Israël. Twij joar regaaierde hai in Samaria.
24 Hai dee wat min is in ogen van de HEER: hai brook nait mit zundege praktieken van Jerobeam, Nebat zien zeun, dij Isrelieten tou zunde aanzet haar.
25 Tegen Pekachja wer n komplöt op taauw zet deur zien adjudant Pekach, zeun van Remaljahu. Mit behulp van fiefteg manlu oet Gilead en mit Argob en Arje, brochde Pekach keunenk om in börg van t pelaais in Samaria. Zo brochde hai Pekachja om en wer keunenk in zien stee.
26 Geschiedenis van Pekachja en wat e wieder doan het, is optaikend in kronieken van keunenks van Israël.
27 In t twijenfieftegste joar dat Azarja keunenk van Juda was, wer Pekach, Remaljahu zien zeun, keunenk van Israël. Twinneg joar regaaierde hai in Samaria.
28 Hai dee wat min is in ogen van de HEER: hai brook nait mit zundege praktieken van Jerobeam, Nebat zien zeun, dij Isrelieten tou zunde aanzet haar.
29 In tied van keunenk Pekach van Israël rukte keunenk Tiglatpileser van Assyrië tegen t laand op. Hai veroverde Ijjon, Abel-Bet-Maächa, Janoäch, Kedes en Hasor, Gilead en Galilea, mit t haile laand van Naftali der bie. Lu dij in dij steden en kontrainen woonden, voerde hai as ballengs vot noar Assyrië.
30 Tegen Pekach, Remaljahu zien zeun, wer n komplöt op taauw zet deur Hosea, Ela zien zeun. Hai brochde Pekach om en wer keunenk in zien stee in t twinnegste joar van keunenk Jotam, Uzzia zien zeun.
31 Geschiedenis van Pekach en wat e wieder doan het, is optaikend in kronieken van keunenks van Israël.
32 In t twijde joar dat Pekach, Remaljahu zien zeun, keunenk van Israël was, wer Jotam, Uzzia zien zeun, keunenk van Juda.
33 Hai was vieventwinneg joar dou e keunenk wer. Zestien joar regaaierde hai in Jeruzalem. Zien moeke haitte van Jerusa, ze was n dochter van Sadok.
34 Hai dee wat recht is in ogen van de HEER en volgde in aal opzichten t veurbeeld van zien voader Uzzia.
35 Toch bleven ovverhögten bestoan. t Volk bleef doar ovvers brengen en wierook branden.
Aigenste Jotam baauwde Bovenpoort van tempel van de HEER.
36 Geschiedenis van Jotam en wat e wieder doan het, is optaikend in kronieken van keunenks van Juda.
37 In dij tied begunde de HEER keunenk Resin van Aram en keunenk Pekach van Israël op Juda òf te sturen.
38 Jotam kwam oet tied en wer begroaven bie zien veurolders in Davidsbörg. Zien zeun Achaz kwam in zien stee.
|
2 Keunenks 16
01In t zeuventiende joar dat Pekach, Remaljahu zien zeun, keunenk van Israël was, wer Achaz, Jotam zien zeun, keunenk van Juda.
02Hai was twinneg joar dou e keunenk wer. Zestien joar regaaierde hai in Jeruzalem. Hai dee nait wat recht is in ogen van de HEER zo as zien voader David,
03mor volgde t veurbeeld van keunenks van Israël. Joa, t slimste was, dat e zien zeun ovverde in t vuur noar t aldervrezelkste gebruuk van volken, dij de HEER veur Isrelieten verdreven haar.
04Hai brochde ook ovvers en braandde wierook op de ovverhögten, op heuvels en onder elke gruine boom.
05In dij tied rukten Resin, keunenk van Aram en Pekach, Remaljahu zien zeun, keunenk van Israël, tegen Jeruzalem op. Ze kregen Achaz aal in kniep, mor kregen hom der nait onder.
06Dat was in aigenste tied dat keunenk Resin van Aram Elat weer bie Aram brochde en Judeeërs der oet smeet. Edomieten kwammen dou noar Elat en binnen doar bleven tot aan dag van vandoag tou.
07Achaz stuurde bodes noar keunenk Tiglatpileser van Assyrië tou mit bosschop: "Ik wil joen ondergeschikte en joen zeun wel wezen. Kom toch hier op aan en verlös mie oet handen van keunenk van Aram en van keunenk van Israël. Dij hebben zok tegen mie keerd."
08Achaz pakte t gold en t zulver oet tempel van de HEER en oet schatkoamers van t pelaais van keunenk en stuurde dat noar keunenk van Assyrië tou bie wieze van geschenk.
09Keunenk van Assyrië lusterde noar hom. Hai trok op tegen Damascus en nam stad in. Lu dij der woonden, voerde hai as ballengs noar Kir. Resin brochde hai om.
10 Keunenk Achaz ging noar Damascus tou om keunenk Tiglatpileser van Assyrië te trevven. Dou hai t altoar in Damascus zain haar, stuurde hai priester Uria n bestek en taikens van t altoar, ales sekuur op moat.
11 Uria luit t altoar noabaauwen, persies zo as Achaz hom oet Damascus besteld haar en was ter mit kloar veurdat Achaz weeromkwam.
12 Dou keunenk oet Damascus weerom was en t altoar zag, ging e der hèn en besteeg de treden.
13 Hai brochde der zien brandovver, zien koornovver en wienovver en sprenkelde t bloud veur t vree-ovver tegen t altoar aan.
14 Tussen t nije altoar en tempel ston nog t bronzen altoar veur de HEER. Dat luit e verzetten en opzied van t nije altoar opstellen, aan noordkaant.
15 Hai bestelde priester Uria: "Op dit grode altoar mouten van nou òf aan smörgens t brandovver en soavends t koornovver opdroagen worden. t Brandovver en t koornovver van keunenk mouten doar ook opdroagen worden, krekt as brandovvers, koornovvers en wienovvers van lu oet t laand. t Bloud van de ovverdaaiern mout tegen t grode altoar aansprenkeld worden. t Bronzen altoar bruuk ik van nou òf aan zulm as ik n godssproak kriegen wil."
16 Priester Uria dee ales wat keunenk Achaz hom besteld haar.
17 Wieder luit keunenk Achaz de koemen om te spoulen van heur onderstellen hoalen en penailen van onderstellen sleupen. Bronzen Zee lichtte hai van de kopern koien doar t op rustte en zette dij op n stainen fonnement.
18 t Overdekte balkon dat men veur dainsten op sabbat bie tempel aanbaauwd haar en tougang veur keunenk aan boetenkaant luit e verzetten noar binnenkaant van tempel, dat keunenk van Assyrië dij nait in t oog kriegen zol.
19 Geschiedenis van Achaz en wat e wieder doan het, is optaikend in kronieken van keunenks van Juda.
20 Dou kwam e oet tied en wer begroaven bie zien veurolders in Davidsbörg. Zien zeun Hizkia kwam in zien stee.
|
2 Keunenks 17
01In t twaalfde joar dat Achaz keunenk van Juda was, wer Hosea, Ela zien zeun, keunenk van Israël. Negen joar regaaierde hai in Samaria.
02Hai dee wat min is in ogen van de HEER, aalhouwel nait zo slim as keunenks van Israël veur hom deden.
03Keunenk Salmanassar van Assyrië rukte tegen hom op en wer boas over hom. Van dou òf aan mos Hosea hom lasten ofdroagen.
04Noa verloop van tied kreeg Salmanassar deur dat Hosea n komplöt tegen hom beroamde en bodes stuurd haar noar keunenk So van Egypte. Hai druig joarliekse lasten ook nait meer aan hom òf. Van dij gevolgen dat keunenk van Assyrië Hosea oppakte en in gevangenis smeet.
05Keunenk van Assyrië trok t haile laand deur, rukte op noar Samaria en belegerde stad drij joar laank.
06Dou Hosea negen joar regaaierd haar, nam keunenk van Assyrië Samaria in. Hai nam Isrelieten as ballengs mit noar Assyrië. Paardie lu luit e in Chalach wonen, aandern bie revier Chabor in Gozan en nog aandern in steden van Medië.
07Dit gebeurde aalmoal omdat Isrelieten zundegd haren tegen de HEER, heur God, dij heur oet macht van farao, keunenk van Egypte, verlöst en oet Egypte weglaaid haar. Ze wazzen aander goden vereren goan,
08en leefden op menaaier van volken dij de HEER veur heur aan verdreven haar en noar veurschriften dij keunenks van Israël zulm opbedocht haren.
09Ze bedochten male dingen dij de HEER, heur God, zo nait hebben wol. Overaal doar ze woonden, van klaainste wachtpost òf, aan staarkste vestingstad tou, baauwden ze ovverhögten.
10 Op ale heuvels en onder elke gruine boom haren ze haailege stainen en Asjerapoalen hènzet
11 en op aal dij högten haren ze ovvers in rook opgoan loaten, krekt as volken dij de HEER bie heur votvoerd haar. Joa, mit dij male dingen haren ze de HEER helleg in hoed moakt.
12 Ze haren ofgoden vereerd, doar de HEER nog zo van zegd haar: "Dat mout ie nait doun!"
13 Aal vot haar de HEER Israël en Juda woarschaauwd deur profeten en schaauwers: "Keer weerom van joen dwoalwegen en hol joe aan mien geboden en veurschriften, aan wet dij ik joen veurolders oplegd heb en dij ik joe deur mien knechten, de profeten, overbrengen loaten heb."
14 Mor ze wollen nait lustern en hebben heur stieve koppen der veur holden, krekt as heur veurolders dij ook nait op de HEER, heur God, vertraauwden.
15 Ze trokken zok niks aan van zien veurschriften en ook nait van t verbond dat e mit heur veurolders sloten haar. Zien woarschaauwens nammen ze nait in acht. Ze laipen achter goden van niks aan en werden zulm zo ook lu van niks. Ze laipen achter volken rondom heur tou aan, aalhouwel de HEER doarvan zegd haar dat ze dat nait doun zollen.
16 Ze haren ale geboden van de HEER, heur God, niks in reken, en hebben zok beelden goten - twij bolkaalver, en ze muiken Asjerapoalen. Ze hebben zok deelbogen veur zun, moan en steerns en Baäl hebben ze vereerd.
17 Ze verbraandden heur zeuns en dochters as ovver, deden aan woarzeggerij en perbaaierden veurtaikens te ontsievern. Zo muiken ze de HEER helleg deur zok haildaal over te geven aan wat min is in zien ogen.
18 Doarom wer de HEER vergrèld op Isrelieten en wol e heur nait laanger veur zien ogen zain. Niks bleef der van heur over, bloots stam Juda.
19 Mor Judeeërs huilen zok ook nait aan geboden van de HEER, heur God. Nee, net aansom, ze leefden noar veurschriften dij Isrelieten aigenmachteg insteld haren.
20 Zo wol de HEER niks meer te doun hebben mit ale noazoaten van Israël. Hai vernederde heur en gaf ze in handen van rovers en op t lest wol e heur haildaal nait meer veur zien ogen zain.
21 Want Israël haar zok van t keunenkshoes van David lösropt en Jerobeam, zeun van Nebat, keunenk moakt. En Jerobeam dreef Israël en de HEER oet nkander en zette heur aan tou slimme zunde.
22 Isrelieten volgden in aal opzichten t minne veurbeeld van Jerobeam en ze huilen doar nait mit op.
23 Op t lest wol de HEER Israël haildaal nait meer veur zien ogen zain, zo as e veurzegd haar deur aal zien knechten, de profeten. Zo werden Isrelieten as ballengs oet heur laand wegvoerd noar Assyrië, doar ze touholden aan dag van vandoag tou.
24 Keunenk van Assyrië brochde volk over oet Babel, Kuta, Awwa, Hamat en Sefarwaïm, noar steden van Samaria en luit ze doar wonen in stee van Isrelieten. Dij lu nammen Samaria in bezit en gingen der wonen.
25 Eerste tied dat ze der woonden, vereerden ze de HEER nait. Doarom stuurde de HEER laiwen op heur òf dij gounent van heur verropten.
26 Ze vertelden keunenk van Assyrië: "Volken dij ie votvoerd hebben en dij ie nou wonen loaten hebben in Samaria doar, waiten nait op wat veur menaaier zai God van dat laand vereren mouten. Doarom het hai laiwen op heur ofstuurd omdat zai nait waiten op wat veur menaaier zai God van dat laand vereren mouten, en dij hebben gounent van heur verropt."
27 Dou bestelde keunenk van Assyrië: "Stuur ain van priesters dij ie wegvoerd hebben weerom noar t laand doar e vot komt. Hai mout doar wonen goan en lu leren hou of ze God van dat laand vereren mouten."
28 Zo kwam ain van priesters dij wegvoerd wazzen noar Samaria weerom. Hai ging in Betel wonen, doar e lu leerde hou of ze de HEER vereren mozzen.
29 Toch bleven aal dij volken beelden van heur aigen goden moaken, dij ze elk in heur aigen loug hènzetten in tempels dij Samaritanen op ovverhögten baauwd haren.
30 Lu oet Babel muiken n beeld van Sukkot-Benot, lu oet Kuta n beeld van Nergal en dij oet Hamat muiken n beeld van Asima,
31 Awwieten muiken beelden van Nibchaz en Tartak, en Sefarwieten verbraandden heur kinder as ovver veur heur goden Adrammelech en Anammelech.
32 Tougelieks vereerden ze de HEER en stelden ze oet aigen volk priesters aan dij dainstdoun mozzen in tempels op ovverhögten.
33 Dat zodounde vereerden ze de HEER aal, mor dainden ze ook heur aigen goden zo as ze in t laand doar ze heer kwammen, wènd wazzen.
34 Tot aan dag van vandoag tou holden Isrelieten dij olde gewoontes aan: ze vereren de HEER nait en holden zok nait noar veurschriften, regels, wetten en geboden dij de HEER oplegd het aan noazoaten van Jakob, dij e noam van Israël geven het.
35 De HEER haar toch n verbond mit heur sloten en heur opdroagen: "Ie maggen gain aander goden vereren, nait veur heur op knijen goan, heur nait dainen en heur gain ovvers brengen.
36 Allenneg de HEER, dij joe mit grode kracht en staarke aarm oet Egypte votvoerd het, mout ie vereren, veur hom mout ie op knijen goan en aan hom mout ie ovvers brengen.
37 Ie mouten joe altied holden aan veurschriften, regels, wetten en geboden dij hai veurschreven het en aander goden zel ie nait vereren.
38 Ie maggen t verbond dat ik mit joe aangoan heb nait vergeten en aander goden zel ie nait vereren.
39 Allenneg de HEER, joen God, mout ie vereren, den zel hai joe redden oet greep van aal joen vijanden."
40 Mor ze hebben nait lustern wild, nee, ze holden nog altied vaast aan heur olde gewoontes.
41 Zo vereerden nije bewoners van t laand de HEER, mor ook heur aigen godenbeelden. Heur kinder en kindskinder doun dat ook, net as heur olders doan hebben aan dag van vandoag tou.
|
2 Keunenks 18
01Hizkia, Achaz zien zeun, wer keunenk van Juda in t daarde joar dat Hosea, Ela zien zeun, keunenk van Israël was.
02Hai was vieventwinneg joar dou e keunenk wer. Negentwinneg joar regaaierde hai in Jeruzalem. Zien moeke haitte van Abi; zai was n dochter van Zecharja.
03Hai dee wat recht is in ogen van de HEER, krekt as zien veurvoader David doan haar.
04Hai was t dij ovverhögten opschoonde, haailege stainen stokkendsluig, Asjerapoalen omkapte en kopern slaang dij Mozes moakt haar in groes sluig. Aan dij tied tou haren Isrelieten nog altied veur dij slaang, doar ze Koperslaang tegen zeden, wierook braand.
05Hizkia stelde zien vertraauw op de HEER, God van Israël. Noa hom het ter gainent west onder keunenks van Juda as hai en veur hom net zo min.
06Hai was de HEER toudoan en het zok nooit nait van hom ofkeerd. Ale geboden dij de HEER aan Mozes geven haar, nam e in acht.
07De HEER ston hom bie: ales wat e ondernam, belokte hom. Hai kwam in opstand tegen keunenk van Assyrië en wol dij nait laanger onderdoaneg wezen.
08Hai was t ook dij Filistijnen terogsluig en t haile kontraain aan Gaza tou en dörpen der omtou, veroverde, van klaainste wachtpost òf, aan staarkste stad tou.
09Nou wol t gevaal dat in t vaaierde joar dat keunenk Hizkia regaaierde, dat was in t zeuvende joar van Hosea, Ela zien zeun, keunenk van Israël, keunenk Salmanassar van Assyrië tegen Samaria oprukte en stad belegerde.
10 Noa verloop van drij joar nammen ze stad in. Dat was in t zèsde joar dat Hizkia regaaierde, en t negende joar van keunenk Hosea van Israël.
11 Keunenk van Assyrië voerde Isrelieten as ballengs mit noar zien laand. Paardie lu kregen n woonstee touwezen in Chalach, aandern aan Chabor, n revier in Gozan, en nog weer aandern in wat steden van Medië.
12 Dat kwam aalmoal omreden Isrelieten haren nait lusterd noar de HEER, heur God. Ze haren regels van t verbond overtreden dij Mozes, de HEER zien knecht, heur mitgeven haar. Ze haren der nait noar lusterd en der nait noar doan.
13 In t vattiende joar dat keunenk Hizkia regaaierde, rukte keunenk Sanherib van Assyrië op tegen verstaarkte steden van Juda en nam dij in.
14 Keunenk Hizkia van Juda stuurde ofgezanten noar keunenk van Assyrië, dij in Lachis touhuil, mit dizze bosschop: "Ik heb mie mishad. Trek toch terog! Wat ie mie ook ofvroagen, ik zel der veur stoan." Keunenk van Assyrië wol van keunenk Hizkia van Juda drijhonderd talent zulver en datteg talent gold hebben.
15 Hizkia stuurde hom aal t zulver dat in tempel van de HEER en in schatkoamers van keunenk zien pelaais te vinden was.
16 Bie dij gelegenhaid luit e t golden beslag van deuren en deurstielen van grode zoal van tempel ofsleupen, doar hai ze zulm mit besloagen haar. Hai dee t aan keunenk van Assyrië.
17 Mor keunenk van Assyrië stuurde oet Lachis vandoan drij hoge heren, de tartan, de rabsaris en de rabsake, mit n kolesoal leger noar keunenk Hizkia in Jeruzalem. Ze rukten noar Jeruzalem op. Doar stelden ze zok op bie wottertouvoer van Bovenviever, aan weg noar t Blaikveld.
18 Doar raipen ze om keunenk. Hofmeester Eljakim, zeun van Chilkia, hofschriever Sebna en siktoares Joäch, Asaf zien zeun, gingen der op òf.
19 Rabsake zee tegen heur: "Breng dizze bosschop aan Hizkia over: 'Dit zegt grode keunenk, keunenk van Assyrië: Woar steunt dij wizzeghaid van joe ainlieks op?
20 Ie denken toch nait, dat ie mit woorden net zo wied kommen as mit kriegsbelaaid en striedmacht? Op wèl vertraauw ie wel nait dat ie joe tegen mie verweren duren?
21 Ie hebben toch wis gain vertraauw in Egypte, dat ofknapte stok raait, wel? Dij gaait joe ja dwaars deur haand hèn as ie der op leunen willen! Joa, zo zel t elk vergoan dij vertraauwt op farao, keunenk van Egypte.'
22 En nou kin ie tegen mie wel zeggen: 'Wie vertraauwen op de HEER, ons God,' mor Hizkia het wel mooi dij zien ovverhögten en altoars oproemd! Hai het ja tegen lu van Juda en Jeruzalem zegd: 'Veur dit altoar hier in Jeruzalem, doar mag ie allenneg veur op knijen goan.'
23 Mien boas, keunenk van Assyrië, duurt mit joe te wedden: ik lever joe twijdoezend peerden, as ie van joen kaant t volk doar veur levern kinnen!
24 Mor hou zol ie aanvaal ofsloagen kinnen van ook mor ain enkeld goeverneurke, ain van mien boas zien onbelangriekste knechtjes, ook al vertraauw ie veur striedwoagens en peervolk op Egypte?
25 Zol ik zunder dat de HEER dat goud von, noar dit laand optrokken wezen om dat te verrinnewaaiern? Nee hur! De HEER zulm het tegen mie zegd: 'Ruk op noar dat laand en verrinnewaaier de boudel!'"
26 Dou zeden Eljakim, Chilkia's zeun, mit Sebna en Joäch, tegen generoal: "Proat toch Aramees mit ons, dat verstoan wie ja wel! Ie mouten mit ons gain Judees proaten, volk op muur kin t ja heuren!"
27 Mor rabsake zee: "Ie denken toch nait dat mien boas mie mit dizze bosschop allenneg noar joe en noar joen boas toustuurt? Ook toch noar manlu op muur! Dij zellen net as ie, heur aigen poep opeten mouten en heur aigen pis drinken!"
28 Mit ging opperbevelhebber stoan en raip hail haard in t Judees: "Luster! Dit het grode keunenk, keunenk van Assyrië joe te vertellen.
29 Dit zegt keunenk: 'Loat joe niks in haals hangen deur Hizkia, want hai kin joe nait redden!
30 Loat Hizkia joe nait verlaaiden om op de HEER te vertraauwen! Hai zel wizzenzeker zeggen dat de HEER joe redden zel en dat dizze stad nait in handen van keunenk van Assyrië valen zel.
31 Nee, nait noar Hizkia lustern! Dit zegt keunenk van Assyrië: 'Geef joe over en kom noar mie tou, noar boeten! Den kin elk de vrucht eten van zien aigen droevebos en zien aigen viegeboom, en wotter drinken oet zien aigen put,
32 tot tied aan tou dat ik kom en joe mitneem noar n laand doar t net zo goud te wezen is as in joenent: n laand mit koorn en wien, mit brood en droevetoenen, mit bomen dij olieveneulie oplevern en mit hunneg. Ie zellen t levent ter òf redden en der nait aan goan. Luster toch nait noar Hizkia. Hai bemietert joe deur te beweren dat de HEER joe redden zel.
33 Het ter onder goden van aander volken wel ooit ain west dij zien laand redden kind het oet keunenk van Assyrië zien greep?
34 Woar zatten goden van Hamat en Arpad en woar zatten Sefarwaïm, Hena en Iwwa heur goden? Hebben zai Samaria meschain oet mien greep redden kind?
35 Het ter onder goden van dij landen ooit ain west dij zien laand oet mien greep redden kon? Zol de HEER Jeruzalem den wel oet mien macht redden kinnen?'"
36 Mor t volk dee t swiegen der tou en gaf gain beschaaid. Want keunenk haar onnaaierd: "Ie mouten gain weerwoord geven!"
37 Hofmeester Eljakim, Chilkia's zeun, hofschriever Sebna en siktoares Joäch, Asaf zien zeun, gingen noar Hizkia. Heur klaaier haren ze scheurd. Ze deden hom verslag van wat of rabsake zegd haar.
|
2 Keunenks 19
01Dou keunenk Hizkia dit heurde, scheurde hai zien klaaier, dee n bouteklaid om en ging noar t hoes van de HEER tou.
02Hai stuurde hofmeester Eljakim, hofschriever Sebna en oldsten van priesters, altmoal in t bouteklaid, noar profeet Jesaja, zeun van Amos.
03"Dit zegt Hizkia," zeden ze tegen hom. "Dit is n dag van benaauwdens, n dag van straf en schaande! t Potje mout geboren worden, mor kracht om t op wereld te zetten, is ter nait.
04Mor meschain dat de HEER, joen God, woorden heurd het van rabsake, dij deur zien heer, keunenk van Assyrië, stuurd was om God dij leeft te offrontaaiern. De HEER, joen God, mag hom stravven veur dij woorden! Droag doarom n gebed op veur rest van t volk dat overbleven is!"
05Dou keunenk Hizkia zien hofdainders bie Jesaja kommen wazzen,
06zee hai tegen heur: "Dit mout ie tegen joen heer zeggen: 'Dit zegt de HEER: Wees mor nait baang veur wat ie heurd hebben, veur woorden doar dij lu van keunenk van Assyrië mie mit offrontaaierd hebben.
07Want ik, ik zel hom schrik op hoed joagen: bie t minste gerucht zel e vot rechtsomkeert moaken noar zien laand. Doar, op aigen grond, zel ik hom deur t sweerd omkommen loaten.'"
08Rabsake dij vernomen haar dat keunenk van Assyrië oet Lachis opbroken was, ging noar hom tou. Keunenk belegerde op dat moment Libna.
09Mor dou e vernam dat Tirhaka, keunenk van Nubië, oprukt was om hom aan te valen, stuurde hai vannijs bodes noar Hizkia:
10 "Breng dizze bosschop aan Hizkia, keunenk van Juda, over: 'Loat joe deur joen God doar ie op vertraauwen, niks wiesmoaken. Denk mor nait, dat keunenk van Assyrië Jeruzalem nait in handen krigt!
11 Man, ie hebben toch zulm wel heurd wat of keunenks van Assyrië ale landen altied aandoan hebben dij ze verrinnewaaierden? En zol ie t ter den ofredden?
12 Volken dij deur mien veurolders verdisterwaaierd binnen, Gozan, Haran, Resef en t volk van Eden in Telassar, binnen dij sums deur heur goden red?
13 Woar binnen ze bleven, keunenks van Hamat, Arpad, van stad Sefarwaïm, van Hena en Iwwa?'"
14 Dou Hizkia braif lezen haar dij bodes hom aanlangd haren, ging e noar t hoes van de HEER tou en vòlde braif open veur de HEER.
15 Hizkia beedde dou de HEER. "HEER, God van Israël, dij op cherubs troont, ie allenneg binnen God over ale keunenkrieken van eerde. Ie hebben hemel en eerde moakt.
16 Leg joen oor te lustern, HEER, dou joen ogen open en kiek wat Sanherib altmoal schreven het om joe, God dij leeft, te offrontaaiern!
17 Joa wis, HEER, keunenks van Assyrië hebben aal aander volken en heur laand verdisterwaaierd.
18 Heur goden hebben ze in t vuur smeten: t wazzen ja ook gain goden, mor aans niks as n fertuut van menskenhanden, holt en stain, dij ze vernaild hebben.
19 Mor, HEER, ons God, verlös ie ons oet zien greep, dat ale keunenkrieken van eerde erkennen zellen, dat ie, HEER, allenneg God binnen."
20 Dou luit Jesaja, zeun van Amos, tegen Hizkia zeggen: "Dit zegt de HEER, God van Israël: Ik heb t gebed over Sanherib, keunenk van Assyrië, heurd.
21 En dit is wat ik, de HEER, over hom te zeggen heb:
Zai het joe niks in reken,
zai het de gek mit joe,
dochter Sion;
achter joen rug om
schudt zai kop,
dochter Jeruzalem!
22 Wèl heb ie bespot en belaidegd,
tegen wèl joen mond openscheurd,
noar wèl hoogmoudeg t oog opsloagen?
t Is de Haailege van Israël!
23 Deur joen knechten haar ie spot mit de HEER.
Ie zeden: 'Mien striedwoagens
brochten mie op hoogste baargen,
in de verste oethouken van de Libanon.
Zien hoogste cederbomen kapte ik om,
zien beste ciprezzen.
Ik dring deur tot in zien verste schoel,
tot in zien dichtste bos.
24 Wotter van vremde landen
heb k aanboord en dronken.
Ale wotterlopen van Egypte valen dreug,
as ik ter mien vout op zet.'
25 Mor heb ie t den nooit heurd?
Al van olds heer heb ik t toumoakt,
in laankmanstied heb ik t beschikt,
ik, de HEER.
Mor nou gaait t ter heer!
Ie mozzen staarke steden vernailen,
der dikke puunbulten van moaken!
26 Inwoners stonden befoezeld en beschoamd,
en haildaal machteloos;
ze wazzen as gewas op t laand,
as jonk gruin, as gras op t dak,
verschruid nog veurdat t opkomt.
27 Of ie nou stoan of zitten,
goan of kommen,
ik bin der mit bekend.
Hou of ie tegen mie tekeer goan,
ik wait ter van.
28 Omdat ie tegen mie tekeer goan binnen,
om joen gebeer dat mie in oren klinkt,
sloag ik joe n ring deur neus,
en leg joe n bit in mond.
Doar breng ik joe mit weerom,
t pad doar ie langskommen binnen!
29 En veur joe, Hizkia, zel dit t taiken wezen: dit joar zel ie t nog doun mouten mit wat ter overblift op t laand, ankom joar mit wat vanzulm opkommen is, t daarde joar kin ie weer zaaien en mennen, droevetoenen aanplanten en vrucht ter van eten.
30 Wat spoard blift van t hoes van Juda, dij rest zel weer worrel zetten van ondern, en vrucht droagen van boven.
31 Want oet Jeruzalem vandoan komt n rest, van baarg Sion komt wat spoard is: ofgunstege laifde van de HEER zel dit doun.
32 Doarom, zo zegt de HEER over keunenk van Assyrië: Hai komt dizze stad nait in, gain piel schut e op heur òf, gain schild komt ter in de buurt, gain waal smit e tegen heur op.
33 t Pad doar e langskommen is, keert e ook weerom en dizze stad komt e nait in, zegt de HEER.
34 Ik zel dizze stad beschaarmen en bewoaren, om miezulm en om David, mien knecht!"
35 En wat gebeurde der? Aigenste naacht nog trok engel van de HEER der op oet en muik in t leger van Assyrië honderdvieventachtegdoezend man dood; aanderdoagsmörgensvroug laggen der aans niks as lieken.
36 Sanherib, keunenk van Assyrië, brook t beleg op, keerde weerom noar zien laand en bleef in Nineve.
37 Op n keer, dou e op knijen goan was in tempel van zien god Nisroch, muiken Adrammelech en Sareser hom dood mit t sweerd; zulm ontkwammen ze noar t laand Ararat. Zien zeun Esarhaddon wer keunenk in zien stee.
|
2 Keunenks 20
01In dij tied wer Hizkia slim zaik, t was sikkom mit hom gebeurd. Profeet Jesaja, zeun van Amos, ging noar hom tou en zee: "Dit zegt de HEER: Stel odder op zoaken, want ie zellen staarven en nait weer beter worden."
02Hizkia ging mit zien gezicht noar muur tou liggen en beedde de HEER:
03"HEER, vergeet toch nait dat ik altied oprecht en van haarten eerlek veur joe leefd heb. Aaid heb ik doan wat goud was in joen ogen." En hai begunde haile bot te reren.
04Jesaja was nog nait van binnenplaain vandoan, of hai kreeg dit woord van de HEER:
05"Goa weerom en zeg tegen Hizkia, keunenk van mien volk: 'Dit zegt de HEER, God van joen veurvoader David: Ik heb joen beden heurd en joen troanen zain. Nou den, k zel joe weer beter moaken. Over drij doag zel ie weer opgoan noar de HEER zien hoes.
06Ik geef joe nog vieftien joar te leven en ik zel joe en dizze stad redden oet greep van keunenk van Assyrië. Om miezulm en om mien knecht David zel ik dizze stad beschaarmen.'"
07"Hoal mie n plak dreuge viegen," bestelde Jesaja. Dat deden ze en ze legden dij op t zere stee. Dou monterde Hizkia weer op.
08Nou haar e aan Jesaja vroagd: "Krieg ik van de HEER ook n taiken te zain, dat e mie beter moaken zel en ik over drij doag weer opgoan zel noar t hoes van de HEER?"
09"Joa," zee Jesaja, "de HEER zel joe n taiken geven dat e doun zel wat of e zegd het. Mout dij schaar doar, tien streep veuroet goan of tien streep achteroet?"
10 "Tien streep veuroet is niks biezunders," zee Hizkia. "Mor tien achteroet aal."
11 Profeet Jesaja raip de HEER aan en dij dee schaar op Achaz zien zunnewiesder tien streep achteroet goan.
12 In dij tied stuurde Berodach-Baladan, Baladan zien zeun, keunenk van Babylonië, ofgezanten mit n braif en geschenken veur Hizkia, want hai haar vernomen dat e lebait was.
13 Hizkia heurde heur bosschop aan en luit heur zien haile schathoes zain: t zulver, t gold, de kruderijen, de beste eulie, en ook zien woapenkoamer en aal wat ter in zien schatkoamers te vinden was. Der was niks in zien haile pelaais of in zien riek dat Hizkia heur nait zain luit.
14 Profeet Jesaja ging noar keunenk Hizkia tou en vruig hom: "Wat veur bosschop haren dij manlu en woar kwammen ze heer?" "Oet n laand hier wied vandoan," zee Hizkia, "oet Babylonië."
15 "Wat hebben ze aalmoal in joen pelaais te zain kregen?" vruig Jesaja. "Aal wat in mien pelaais is, hebben ze zain," zee Hizkia, "Der is niks in mien schatkoamers dat ik heur nait zain loaten heb."
16 Dou zee Jesaja tegen Hizkia: "Luster noar de HEER zien zeggen:
17 Der komt n tied dat aal wat ter in joen pelaais te vinden is en aal wat joen veurvoaders aan nou tou bie nkander zammeld hebben, votsleept worden zel noar Babel tou. Niks blift ter van over - zegt de HEER.
18 Van joen aigen zeuns, joen aigen vlaais en bloud, zellen ze gounent mitnemen en dij zellen dainstdoun mouten aan t hòf van keunenk van Babylonië."
19 "t Woord van de HEER dat ie sproken hebben, is goud," was Hizkia zien beschaaid. Mor hai dochde bie zokzulm: t Is mie aingoal, as ter in mien tied mor vree en vaaileghaid is.
20 Geschiedenis van Hizkia en aal zien grode doaden, en hou of e viever en wotterlaaiden aanlegd het en zo wotter in stad brocht, staait aalmoal optaikend in kronieken van keunenks van Juda.
21 Hizkia ging bie zien veurolders te rusten en zien zeun Manasse wer keunenk in zien stee.
|
2 Keunenks 21
01Manasse was twaalf joar dou e keunenk wer. Vievenfiefteg joar regaaierde hai in Jeruzalem. Zien moeke haitte van Chefsiba.
02Hai dee wat min is in de HEER zien ogen: hai volgde schandoalege praktieken van volken dij de HEER veur Isrelieten verdreven haar.
03Hai baauwde ovverhögten weer op dij zien voader Hizkia slicht moakt haar, richtte altoars op veur Baäl en muik n nije Asjerapoal, zo as keunenk Achab van Israël doan haar. Hai ging ook op knijen veur zun, moan en steerns en dainde dij.
04Wieder baauwde hai altoars in de HEER zien hoes, doar de HEER nog zo van zegd haar: "In Jeruzalem zel ik mien noam wonen loaten."
05En hai baauwde altoars veur zun, moan en steerns in baaide veurhoven van t hoes van de HEER.
06Joa, hai verbraandde zien zeun as ovver, bemuide zok mit teuverij en wikkerij, en stelde gounent aan as dodenbesweerders en woarzeggers. Hai taargde de HEER deur aalweg te doun wat min is in zien ogen.
07Zo luit e ook n beeld moaken van godin Asjera, dij hai in t hoes hènzette doar de HEER van zegd haar tegen David en zien zeun Salomo: "In dit hoes, in Jeruzalem, dij ik oet ale stammen van Juda oetkeurd heb, zel ik veur aiweg en aaid mien noam wonen loaten.
08Ik zel der veur zörgen dat Isrelieten gain voutbred meer wieken huiven oet t laand dat ik heur veurolders geven heb, as ze teminnent mor nereg doun noar aal wat ik heur opdroagen heb en noar haile wet dij mien knecht Mozes heur oplegd het."
09Mor lustern? Nikstervan! Ze luiten zok deur Manasse verlaaiden nog slimmere dingen te doun as de volken dij de HEER veur t oog van Israël verrinnewaaierd haar.
10 Doarom sprak de HEER deur zien knechten, de profeten:
11 "Keunenk Manasse van Juda bemuide zok mit schandoalege praktieken, slimmer nog as ales wat Amorieten dij hier vrouger woonden, doan hebben, joa, hai het Judeeërs ook nog mit zien ofgoden tou zunde verlaaid.
12 Doarom - zegt de HEER, God van Israël: Joa zekerwoar, ik zel over Jeruzalem en Juda ongelok brengen, dat elk dij t vernemt, oren toeten zellen.
13 Ik zel over Jeruzalem moatbaand van Samaria leggen en t schaitlood van t keunenkshoes van Achab. Ik zel Jeruzalem schoonwisken net as men n bruukte koem schoonwiskt en hom den ondersteboven wegzet.
14 Wèl der nog van mien volk overblieven, zel ik aan heur löt overloaten. Ik zel ze in macht geven van heur vijanden, dat dij ze beroven en plundern.
15 Dit zel k aalmoal doun omdat ze doan hebben wat min is in mien ogen en mie taargd hebben van dag òf aan dat heur veurolders tou Egypte oettrokken, aan nou tou."
16 Boeten dat Manasse zundegde deur Judeeërs tou zunde aan te pittjen, zodat ze deden wat min is in de HEER zien ogen, vergoot e ook onschuldeg bloud, zoveul, dat Jeruzalem der van overstroomde.
17 Geschiedenis van Manasse en aal wat e wieder doan het en zien zundege praktieken, is optaikend in kronieken van keunenks van Juda.
18 Manasse ging bie zien veurolders te rusten en wer begroaven in toen van zien pelaais, in Uzza zien hòf. Zien zeun Amon wer keunenk in zien stee.
19 Amon was twijentwinneg dou e keunenk wer. Twij joar regaaierde hai in Jeruzalem. Zien moeke haitte van Mesullemet, ze was n dochter van Charus, oet Jotba.
20 Hai dee wat min is in ogen van de HEER, krekt as zien voader Manasse.
21 In ales volgde hai t veurbeeld van zien voader, hai dainde aigenste ofgoden en ging veur heur op knijen.
22 Hai keerde zok òf van de HEER, God van zien veurolders, en ging de weg van de HEER nait.
23 Amon zien knechten beroamden n komplöt tegen keunenk en brochten hom om haals in zien pelaais.
24 Mor t volk brochde elk om dij tegen keunenk Amon soamenspand haar en muik zien zeun Josia keunenk in zien stee.
25 Geschiedenis van Amon en wat e doan het, is optaikend in kronieken van keunenks van Juda.
26 Hai wer begroaven in Uzza zien hòf. Zien zeun Josia wer keunenk in zien stee.
|
2 Keunenks 22
01Josia was aacht joar dou e keunenk wer. Ainendatteg joar regaaierde hai in Jeruzalem. Zien moeke haitte van Jedida, ze was n dochter van Adaja, oet Boskat.
02Hai dee wat recht is in ogen van de HEER en volgde in ales t veurbeeld van zien veurvoader David en week doar gain doembraid van òf.
03In t achtiende joar dat Josia keunenk was, stuurde hai hofschriever Safan, zeun van Asaljahu en klaainzeun van Mesullam, mit dizze opdracht noar de HEER zien tempel:
04"Goa noar hogepriester Chilkia tou en loat hom t zulver kloarleggen dat deur t volk aan tempel ofdroagen is en dat priesters dij ingang bewoaken, inbeurd hebben.
05Loat heur dat in handen geven van lu dij t opzicht hebben over t onderhold van tempel. Dij mouten t doun aan waarklu dij aan gaang binnen om minne steeën van tempel te moaken,
06de timmerlu, baauwers en mezzeloars, dat ze holt en stainblokken aanschavven kinnen om tempel op te klandern.
07Ze huiven gain rekens over te leggen veur t zulver dat ze kriegen. Dat is ja n zoak van vertraauw."
08Hogepriester Chilkia zee tegen hofschriever Safan: "Ik heb in tempel van de HEER ook n wetsrol vonden." Chilkia dee Safan t bouk en dij leesde hom.
09Safan ging weerom noar keunenk en dee verslag: "Joen knechten hebben t zulver dat in tempel was bie nkander hoald en in handen geven van lu dij t opzicht hebben over t opklandern van tempel van de HEER."
10 Dou vertelde Safan aan keunenk: "Priester Chilkia het mie ook n boukrol doan." En hai leesde keunenk der oet veur.
11 Bie t heuren van tekst van t wetbouk scheurde keunenk zien klaaier.
12 Hai bestelde priester Chilkia, Achikam, Safan zien zeun, Achbor, zeun van Micha, hofschriever Safan en Asaja, zien adjudant:
13 "Goa veur mie en t haile volk van Juda bie de HEER te roade over wat of ter te lezen staait in t bouk dat we vonden hebben. De HEER mout wel aldergloependste glìn op ons wezen omdat ons veurolders zok nait holden hebben aan wat ter in dit bouk staait en nait doan hebben wat ons aalmoal veurschreven is."
14 Priester Chilkia ging mit Achikam, Achbor, Safan en Asaja noar profetes Chulda tou, vraauw van Sallum. Sallum was n zeun van Tikwa, Charchas zien zeun. Hai ging over priesterklaaier. Ze woonde in nijbaauw van Jeruzalem. Dou ze heur t aal verteld haren,
15 zee Chulda tegen heur: "Dit zegt de HEER, de God van Israël: Zeg tegen man dij joe noar mie toustuurd het:
16 Dit zegt de HEER: Ik zel onhaail brengen over dizze stad en lu dij der wonen, krekt zo as in t bouk staait dat keunenk van Juda lezen het.
17 Omreden ze hebben mie in steek loaten en ovvers aanstoken veur aander goden en mie taargd mit aal dat spul dat ze moakt hebben. Mien gram is tegen dizze stad lösbraand en dij zel nait meer blust worden.'
18 Tegen keunenk van Juda zulm dij joe stuurd het om bie de HEER te roade te goan, mout ie zeggen: 'Dit zegt de HEER, de God van Israël: Wat woorden aanbelangt dij ie heurd hebben,
19 ie hebben joe t aantrokken, ie hebben joe klaainmoakt dou ie heurden wat ik over dizze stad en lu dij der wonen te zeggen heb dat stad n stee van ofgries en vervluiken worden zol. Omdat ie joen klaaier scheurd hebben en zo reerd hebben veur mien ogen, doarom heb ik nou ook lusterd - zegt de HEER.
20 Ie zellen staarven in vree en bie joen veurolders begroaven worden. Ie zellen nait mit aigen ogen zain huiven hou of ik onhaail over dizze stad breng.'" Dit antwoord brochten ze keunenk over.
|
2 Keunenks 23
01Keunenk luit ale oldsten van Juda en Jeruzalem bie zok roupen.
02Mit ale lu dij in Juda en Jeruzalem woonden, de priesters en profeten, joa, t haile volk, van hoog tot leeg, ging keunenk noar de HEER zien tempel tou. Hai leesde heur ales veur wat ter opschreven ston in bouk van t verbond dat in tempel vonden was.
03Keunenk ging op verhogen stoan en bekrachtegde t verbond, mit de HEER as getuge: hai zol de HEER volgen en mit blieder haarten zok holden noar zien geboden, veurschriften en regels en t verbond noaleven zo as dat in dij boukrol vastlegd was. t Haile volk sloot zok hier bie aan.
04Dou bestelde keunenk hogepriester Chilkia, de priesters onder zien permoters en de priesters dij boas over tempelwacht wazzen: "Hoal ale raif dat veur Baäl, Asjera en zun, moan en steerns moakt is, tou tempel oet!" Haile boudel luit e boeten stad opbranden op broak bie Kidronbeek. Aask doarvan luit e noar Betel brengen.
05Ofgodspriesters dij deur keunenks van Juda aansteld wazzen om ovvers te branden op ovverhögten in steden van Juda en in de buurt van Jeruzalem, gaf e doan waark. t Zulfde dee e mit priesters dij ovvers braandden veur Baäl en veur zun, moan en steerns, veur t haile hemelleger.
06Hai luit Asjerapoal oet tempel van de HEER noar Kidronbeek brengen, boeten Jeruzalem. Doar wer e opbraand. Wat ter over was, wer vergroezeld en oetstreud over begroafploats van t gewone volk.
07Hai luit onderkommens ofbreken van de manlu dij in tempel aan ontucht wijd wazzen, en doar vraauwlu klaaier weefden veur Asjera.
08Ale priesters tou steden van Juda oet luit e noar Jeruzalem hoalen. In t haile laand, van Geba òf tot aan Berseba tou, luit e ovverhögten ontwijden doar priesters ovvers braand haren. Hai slichtte ook ovverhögten bie ingang van poort van stadskommedant Josua, links as je stadspoort inkommen.
09Priesters van ovverhögten moggen nait op t altoar van de HEER in Jeruzalem kommen. Mor ze moggen aal mit heur pazzipanten miteten van broden-zunder-gèst.
10 Josia luit ook ovverstee Tofet in t Hinnomdaal ontwijden, zodat gainent ter meer zien zeun of dochter deur t vuur aan Moloch ovvern kon.
11 Hai dee peerden vot dij keunenks van Juda aan zun wijd haren en dij opsteld stonden van t tempelterraain òf tot aan eunuch Netanmelech zien onderkommen tou. Zunnewoagens luit e ook opbranden.
12 Altoars dij keunenks van Juda op t dak bie bovenkoamer van Achaz hènzet haren, en altoars dij Manasse in baaide veurhoven van de HEER zien tempel moakt haar, luit e ofbreken. t Puun luit e zo gaauw meugelk vothoalen en in leegte van Kidronbeek störten.
13 Ovverhögten boeten Jeruzalem, bezuden Verdaarfbaarg, dij keunenk Salomo van Israël baauwd haar veur Astarte, de alderofgriezelkste godin van Sidoniërs, veur Kemos, de alderofgriezelkste god van Moäb, en veur Milkom, de alderiezelkste god van Ammon, werden deur keunenk ontwijd:
14 stainen dij wijd wazzen, sluig e in groezelementen, Asjerapoalen kapte hai om en smeet stee doar ze stoan haren vol menskebonken.
15 t Altoar en ovverhögte in Betel brook e ook òf. Dij ovverstee was aanlegd worden deur Jerobeam, zeun van Nebat, dij Isrelieten tou zunde aanzet haar. Hai stook dat stee in brand, vergroezelde wat ter over was en braandde Asjerapoal op.
16 Dou Josia om zok tou keek, zag e de groaven dij doar op baarg laggen. Hai luit de bonken tou groaven oet hoalen en verbraandde dij op t altoar en zo ontwijdde hai dij, noar t woord van de HEER, verkundegd deur godsman dij dit aalmoal al roupen haar.
17 Dou zee Josia: "Wat is dat veur grafstain doar?" "Dat is t graf van godsman oet Juda," zeden lu dij doar woonden. "Ales wat ie mit t altoar van Betel doan hebben, is deur hom al roupen."
18 "Loat hom mit vree," zee Josia. "Zien bonken mag gainent aankommen." Dat zodounde kwammen ze nait aan zien bonken, net zo min as aan dij van profeet oet Samaria.
19 Haailegdommen dij keunenks van Israël op ovverhögten van steden om Samaria baauwd haren om de HEER te taargen, roemde Josia ook op. Hai dee doar krekt zo mit as hai in Betel doan haar.
20 Ale priesters van ovverhögten dij doar wazzen, slachtte hai òf op de altoars en verbraandde der menskebonken op.
Weerom in Jeruzalem
21 bestelde keunenk t volk: "Vier Pesach veur de HEER, joen God, zo as t in dit bouk van t verbond beschreven staait."
22 Sunt tied dat rechters Israël bestuurden, was Pesach noamelk nait meer op dij menaaier vierd en ook nait in tied van Israël en Juda heur keunenks.
23 Eerst in t achtiende joar van keunenk Josia wer in Jeruzalem veur de HEER weer Pesach vierd zo as t mos.
24 Gaistenbesweerders, woarzeggers, hoesgoden, ofgoden, joa, aal aander wantoustanden dij in Juda en Jeruzalem aantrovven werden - Josia roemde haile boudel op. Zo kwam e noa wat opschreven ston in t wetbouk dat priester Chilkia in tempel van de HEER vonden haar.
25 Véúr hom het ter nooit n keunenk west dij zok weer zo mit blieder haarten en mit inzet van aal zien krachten op de HEER richt het en zo in ales wet van Mozes noaleefde as hai. Noa hom het ter net zo min zonent west.
26 Toch gaf de HEER zien glìnne gram op Juda doar hai in lösbraand was nait over, omreden Manasse haar hom tou t uterste offrontaaierd.
27 Hai zee: "Zo as ik Israël verstöt heb, zo wil ik Juda ook nait meer veur mien ogen zain. En van Jeruzalem, stad dij ik oetkeurd haar, wil k niks meer waiten. Net zo min as van tempel doar ik van zegd heb: 'Doar zel mien noam touholden!'"
28 Geschiedenis van Josia en wat e wieder doan het, staait aalmoal optaikend in kronieken van keunenks van Juda.
29 In tied dat Josia regaaierde, trok farao Necho van Egypte op noar Eufraat, noar keunenk van Assyrië. Keunenk Josia rukte tegen farao op, mor zo gaauw as dij hom zag, brochde hai hom om in Megiddo.
30 Zien knechten brochten hom dood en wel op n woagen van Megiddo noar Jeruzalem tou. Doar begruiven ze hom in zien aigen graf. t Volk koos dou Joächaz, Josia zien zeun, as keunenk. Ze zaalfden hom en muiken hom keunenk in zien voaders stee.
31 Joächaz was drijentwinneg joar dou e keunenk wer. Drij moand regaaierde hai in Jeruzalem. Zien moeke haitte van Chamutal, ze was n dochter van Jirmeja, oet Libna.
32 Hai dee wat min is in de HEER zien ogen, net as zien veurolders doan haren.
33 Hai wer deur farao Necho opsloten in Ribla in Hamat dat e nait meer keunenk wezen kon in Jeruzalem. Farao vorderde van t laand honderd talent zulver en ain talent gold.
34 Hai muik Eljakim, n aander zeun van Josia, keunenk in stee van zien voader. Zien noam veraanderde hai in Jojakim. Joächaz wer deur farao mitnomen noar Egypte tou. Doar is e oet tied kommen.
35 Jojakim dee farao t zulver en gold. Mor om dat berappen te kinnen, legde hai t laand lasten op. Elk mos ofdroagen noardat e betoalen kon en zo wer t zulver en gold veur farao bie nkander brocht.
36 Jojakim was vieventwinneg joar dou e keunenk wer. Elf joar regaaierde hai in Jeruzalem. Zien moeke haitte van Zebudda. Ze was n dochter van Pedaja, oet Ruma.
37 Hai dee wat min is in de HEER zien ogen, net as zien veurolders doan haren.
|
2 Keunenks 24
01In Jojakim zien tied trok keunenk Nebukadnessar van Babylonië tegen t laand op en Jojakim wer hom onderheureg. Mor noa drij joar keerde hai zok tegen Nebukadnessar en kwam in opstand tegen hom.
02De HEER stuurde dou koppels Chaldeeërs, Arameeërs, Moäbieten en Ammonieten op hom òf. Dij luit e op Juda lös om t te verrinnewaaiern, zo as de HEER veurzegd haar deur zien knechten, de profeten.
03Dit kwam Juda aal over, omdat de HEER dit besteld haar. Hai verstötte t om ale zunden dij Manasse bedreven haar.
04Mor ook omdat e onschuldeg bloud vergoten haar - hai haar in Jeruzalem ja stromen onschuldeg bloud vergoten. Dat veuraal wol de HEER nait vergeven.
05Geschiedenis van Jojakim en wat e wieder doan het, staait aalmoal optaikend in kronieken van keunenks van Juda.
06Dou e bie zien veurolders te rusten ging, wer zien zeun Jojachin keunenk in zien stee.
07Keunenk van Egypte kwam mit zien leger nait meer tou zien laand oet, want keunenk van Babylonië haar ales veroverd wat van keunenk van Egypte west haar, van beek op grèns van Egypte òf, aan revier Eufraat tou.
08Jojachin was achtien joar dou e keunenk wer. Drij moand regaaierde hai in Jeruzalem. Zien moeke haitte van Nechusta. Ze was n dochter van Elnatan, oet Jeruzalem.
09Hai dee wat min is in de HEER zien ogen, net as zien voader doan haar.
10 Om dij tied trokken legeraanvoerders van keunenk Nebukadnessar van Babylonië tegen Jeruzalem op en belegerden stad.
11 Dou keunenk Nebukadnessar zulm op insloten stad ofkwam,
12 gaf keunenk Jojachin van Juda zok over, mit zien moeke, zien amtenoars, legeraanvoerders en lu van t hòf. Keunenk van Babylonië nam heur gevangen in t aachtste joar dat e regaaierde.
13 Nebukadnessar sleepte ale schatten vot oet tempel van de HEER en t pelaais van keunenk. En van aal t mooi spul dat keunenk Salomo van Israël in tempel aanbrocht haar, sleupte hai t gold òf, zo as de HEER veurzegd haar.
14 Hail Jeruzalem wer in ballengschop votvoerd: aal legeraanvoerders en aal kriegslu, zo'n tiendoezend man, mit aal ambachtslu en smeden. Allain t rap en roet bleef achter.
15 Keunenk Jojachin wer as balleng mitvoerd noar Babel, mit zien moeke, zien vraauwen, lu van t hòf en hoge heren van t laand.
16 Ook zeuvendoezend weerboare manlu en doezend ambachtslu en smeden, aalmoal boaskerels dij vechten konden, werden deur keunenk van Babylonië in ballengschop noar Babel brocht.
17 Mattanja, n oom van Jojachin, muik e keunenk in dij zien stee en veraanderde zien noam in Sedekia.
18 Sedekia was ainentwinneg joar dou e keunenk wer. Elf joar regaaierde hai in Jeruzalem. Zien moeke haitte van Chamutal, n dochter van Jirmeja, oet Libna.
19 Hai dee wat min is in ogen van de HEER, krekt as Jojakim doan haar.
20 Dat de HEER wer zo hoagels op Jeruzalem en Juda, hai wol heur nait meer veur zien ogen zain.
Sedekia kwam tegen keunenk van Babylonië in opstand.
|
2 Keunenks 25
01In t negende joar dat keunenk Nebukadnessar van Babylonië regaaierde, op tiende dag van tiende moand, kwam hai en zien haile leger op Jeruzalem òf zetten. Hai legerde zok doar en legde n waal om stad tou.
02Stad wer belegerd tot aan t elfde joar dat keunenk Sedekia regaaierde tou.
03Op negende dag van moand, honger in stad was nait meer oet te holden en der was veur lu doar niks meer te eten,
04wer der n gat in stadsmuur sloagen. Aalhouwel Chaldeeërs om stad tou laggen, konden aal soldoaten snaachts ontkommen deur poort tussen baaide muren in. Dij kwam oet in keunenk zien toen. Keunenk vluchtte kaant op noar Jordaanleegte.
05Mor t leger van Chaldeeërs zette keunenk achternoa en huil hom in op vlakte van Jericho. Zien haile leger wer oetnkander sloagen
06en keunenk zulm kregen ze te pakken. Ze brochten hom noar Ribla tou noar keunenk van Babylonië, en doar wer e berecht.
07Eerst werden zien zeuns veur zien aigen ogen ofslacht en dou werden hom ogen oetstoken. Vervolgens bonden ze hom vaast mit dubbelde bronzen kettens en zo wer e ofvoerd noar Babel.
08Op zeuvende dag van viefde moand, in t negentiende joar dat keunenk Nebukadnessar van Babylonië regaaierde, trok Nebuzaradan, kommedant van liefwacht en keunenk zien adjudant, Jeruzalem binnen.
09Hai stook de HEER zien tempel in brand en t pelaais van keunenk en aal aander hoezen van Jeruzalem; aal hoezen van grootlu zette hai ook in de floister.
10 t Leger van Chaldeeërs, dat onder bevel van kommedant van liefwacht ston, huil stadsmuren rondom Jeruzalem omdeel.
11 Wat ter nog aan volk in stad overbleven was, wer deur Nebuzaradan, kommedant van liefwacht, as ballengs votvoerd, net zo as dijent dij noar keunenk van Babylonië overlopen wazzen, kòrt zegd: elkenain dij der nog was.
12 Bloots aarmste lu luit e achter om veur droevetoenen en akkers te zörgen.
13 Bronzen zoelen bie tempel van de HEER, onderstellen en t grode bronzen bekken, de Zee, werden deur Chaldeeërs sleupt. t Brons nammen ze mit noar Babel tou.
14 Potten, slaiven, mèzzen, koemen en t aander kopern tempelraif nammen ze ook mit.
15 Wieder nam kommedant van liefwacht ales mit wat mor van gold of zulver was, zo as vuurbakken en ovverschoalen.
16 De twij zoelen, de aine Zee en de onderstellen dij Salomo veur tempel van de HEER moaken loaten haar, aal dat brons: der was gain road veur dat aalmoal te wegen.
17 Zoelen wazzen aalbaaident achtien èl hoog mit n kopstok der op van drij èl. Doaromtou zat kopern vlechtwaark, versierd mit grenoatappels.
18 Hogepriester Seraja, zien twijde man Sefanja en de drij priesters dij t over tempelwacht te zeggen haren, werden deur kommedant van liefwacht ook mitnomen.
19 Tou stad oet huil e roadsheer dij over soldoaten ging, vief manlu dij altied vrij bie keunenk in- en oetlopen konden, siktoares van legeraanvoerder dij t volk onder dainst roupen mos, en sesteg man mit n bult laand.
20 Aal dij lu werden deur Nebuzaradan oppakt en noar Ribla brocht, noar keunenk van Babylonië tou.
21 Keunenk van Babylonië luit heur in Ribla in kontrainen van Hamat, omhaals brengen.
Zo wer Juda in ballengschop votvoerd, oet aigen laand vandoan.
22 Over rest van t volk dat van keunenk Nebukadnessar van Babylonië in Juda blieven mog, stelde hai Gedalja, Achikam zien zeun, Safan zien zeun, aan.
23 Dou legeraanvoerders en heur manschoppen heurden dat keunenk van Babylonië Gedalja aansteld haar, zöchten ze Gedalja in Mispa op. Dat wazzen Jismaël, zeun van Netanja, Jochanan, zeun van Kareach, Seraja, zeun van Tanchumet oet Netofa, en Jaäzanja, zeun van ain oet Maächa, aalmoal mit heur manschoppen.
24 Gedalja beswoor heur en heur manlu: "Veur Chaldese amtenoars huif ie nait benaauwd wezen. Ie kinnen rusteg in t laand wonen blieven. En zo laank as ie keunenk van Babylonië onderdoaneg binnen, zel joe t wis goudgoan."
25 Mor in zeuvende moand van dat joar kwam Jismaël, zeun van Netanja, zeun van Elisama, ain van keunenk zien femilie, mit tien man noar Mispa tou. Ze brochten Gedalja om, mit Judeeërs en Chaldeeërs dij bie hom in Mispa wazzen.
26 Dou nam t haile volk, van hoog tot leeg, mit de aanvoerders van t leger de wiek noar Egypte, want ze wazzen benaauwd veur Chaldeeërs.
27 In t zeuvendattegste joar van ballengschop van keunenk Jojachin van Juda, op zeuventwinnegste dag van twaalfde moand, verlainde keunenk Ewil-Merodach van Babylonië in t joar dat e keunenk wer, groatsie aan Jojachin en luit hom lös oet t gevang.
28 Keunenk Ewil-Merodach verzekerde hom dat hai t goud mit hom mainde en beveurrechte hom boven aander keunenks dij in Babel touhuilen.
29 Hai mog gevangenisklaaier oetdoun en mog veur rest van zien levent bie keunenk aan toavel miteten.
30 En wat zien onderhold aanbelangt: doar zörgde keunenk veur, elke dag kreeg e zien gerak, zo laank as e leefde.
|
|
